pogański

Archeolodzy sądzą, że na ziemiach polskich nie było budowli związanych z kultami pogańskimi, lecz tylko „święte miejsca”, święte drzewa, w których zamieszkiwały bóstwa.

źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974

Szliśmy za Konstantynem i za wzgórzem odkryliśmy niewielką pogańską świątynię wzniesioną na cześć dwunastu bóstw [...]

źródło: NKJP: Max Gallo: Konstantyn Wielki Imperium Chrystusa, 2009

Rozdział drugi opowiada o wybuchu powstania przeciw Syryjczykom. Zaczął je w Modiin kapłan Matatiasz, [...] burząc pogański ołtarz i zabijając chcącego na nim złożyć ofiarę Judejczyka, nie chciał bowiem dopuścić do znieważenia Prawa Jahwe.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu : szkice z krytyki biblijnej, 1981

Data grudniowa odpowiadała pogańskiemu świętu narodzin Słońca Niezwyciężonego (dies natalis Solis invicti), które zostaje wyparte przez chrześcijańskie święto Bożego Narodzenia.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Upowszechnienie cmentarzy przykościelnych pomogło wyeliminować inny zwyczaj pogański, tj. urządzania zabawy właśnie w miejscu pochówku.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa, 2004