palnąć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

pot. zrobić albo powiedzieć coś szybko i bez zastanowienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Język

mówienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chlapnąć
pojechać

Połączenia

palnąć jakieś słowa; gafę, głupotę, głupstwo

Cytaty

	Już tak jakoś jest, że człowiek przypomina sobie o najważniejszym dopiero wtedy, kiedy palnął głupotę. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: As w rękawie, 1998
	Dziś Marek B. przyznaje, że dba o spokój wypowiedzi, nie chce palnąć słów, których by potem żałował. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Premier z Arabii, Polityka, 2004-04-10
	– Kto ci powiedział, że twój ojciec wpędził matkę do grobu? – Ciotka Janina – mruknął Tomek, czując, że palnął głupstwo. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957
	- Ty już wiesz, co dziewuszka ma pod spódnicą, hę? - Widziałem - palnął Jurek. I wszyscy się zaśmieli. A w chłopaku wezbrał wielki gniew, aż zacisnął pięści, [...] źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	palnę	palniemy
2 os.	palniesz	palniecie
3 os.	palnie	palną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	palnąłem +(e)m palnął	palnęłam +(e)m palnęła	palnęłom +(e)m palnęło	palnęliśmy +(e)śmy palnęli	palnęłyśmy +(e)śmy palnęły
2 os.	palnąłeś +(e)ś palnął	palnęłaś +(e)ś palnęła	palnęłoś +(e)ś palnęło	palnęliście +(e)ście palnęli	palnęłyście +(e)ście palnęły
3 os.	palnął	palnęła	palnęło	palnęli	palnęły

bezosobnik: palnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		palnijmy
2 os.	palnij	palnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	palnąłbym bym palnął	palnęłabym bym palnęła	palnęłobym bym palnęło	palnęlibyśmy byśmy palnęli	palnęłybyśmy byśmy palnęły
2 os.	palnąłbyś byś palnął	palnęłabyś byś palnęła	palnęłobyś byś palnęło	palnęlibyście byście palnęli	palnęłybyście byście palnęły
3 os.	palnąłby by palnął	palnęłaby by palnęła	palnęłoby by palnęło	palnęliby by palnęli	palnęłyby by palnęły

bezosobnik: palnięto by

bezokolicznik: palnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: palnąwszy

gerundium: palnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	palnięcie	palnięcia
D.	palnięcia	palnięć
C.	palnięciu	palnięciom
B.	palnięcie	palnięcia
N.	palnięciem	palnięciami
Ms.	palnięciu	palnięciach
W.	palnięcie	palnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: palnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	palnięty	palnięty	palnięty	palnięte	palnięta
D.	palniętego	palniętego	palniętego	palniętego	palniętej
C.	palniętemu	palniętemu	palniętemu	palniętemu	palniętej
B.	palniętego	palniętego	palnięty	palnięte	palniętą
N.	palniętym	palniętym	palniętym	palniętym	palniętą
Ms.	palniętym	palniętym	palniętym	palniętym	palniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	palnięci	palnięci	palnięte	palnięte
D.	palniętych	palniętych	palniętych	palniętych
C.	palniętym	palniętym	palniętym	palniętym
B.	palniętych	palniętych	palniętych	palnięte
N.	palniętymi	palniętymi	palniętymi	palniętymi
Ms.	palniętych	palniętych	palniętych	palniętych

Składnia

	+	palnąć	+	CO
	+	palnąć	+	MOWA WPROST

Pochodzenie

pol. palić

Pol. palnąć to XVIII-wieczny twór od pol. palić w znaczeniu specjalnym 'strzelać'. Możliwe, że istniał psł. czasownik *palnǫti, ale nie jest poświadczony (Bańk), zob. palić