milczeć - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

nie wypowiadać się na jakiś temat, nie ujawniać tego, co się wie, lub nie protestować

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

historia, Kościół, krytyka, opinia publiczna, prasa, rząd, społeczeństwo, świat milczy; gazety, krytycy, media milczą
milczeć na jakiś temat
milczeć o nadużyciach, o czyichś sprawkach, o zbrodniach
milczeć w jakiejś sprawie
milczeć ze strachu
milczeć uparcie
milczeć jak zaklęty
kazać; nie można, nie należy, nie wolno; przestać milczeć
milczeć i czekać, milczeć i nie wtrącać się, milczeć i pozwalać, milczeć i tolerować; bać się i milczeć, płacić i milczeć

	Jesteś wzorowym druhem. Dawniej, gdy gazety milczały o Monte Cassino, na zebraniach strażackich opowiadałeś o słynnej bitwie. źródło: NKJP: K. Jakubowski: Do por. Henryka Kwiecińskiego z Mławy, żołnierza spod Monte Cassino, Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-20
	Autor przedstawił losy wszystkich olimpijczyków, również tych, o których milczano latami, bo zginęli w Katyniu. źródło: NKJP: Tadeusz Olszański: Nasi na olimpiadach, Polityka, 2004-08-14
	Oficjalna krytyka milczała. Książkę zignorowano, gdyż jej sukces nastąpił bez namaszczenia tzw. środowiska i bez oglądania się na jego własne hierarchie. źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Dobrze o Złym, Polityka, 2006-01-28
	Pozostawało milczeć i nie wtrącać się do rozgrywek między zwierzchnikami, bo nieproszeni partnerzy dostają zwykle po skórze najmocniej. źródło: KWSJP: Jerzy Jesionowski: Nad urwiskiem, 1987
	Nie można milczeć, gdy rządy oddawane są w ręce politycznych awanturników. źródło: NKJP: Internet

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	milczałem +(e)m milczał	milczałam +(e)m milczała	milczałom +(e)m milczało	milczeliśmy +(e)śmy milczeli	milczałyśmy +(e)śmy milczały
2 os.	milczałeś +(e)ś milczał	milczałaś +(e)ś milczała	milczałoś +(e)ś milczało	milczeliście +(e)ście milczeli	milczałyście +(e)ście milczały
3 os.	milczał	milczała	milczało	milczeli	milczały

bezosobnik: milczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę milczał będę milczeć	będę milczała będę milczeć	będę milczało będę milczeć	będziemy milczeli będziemy milczeć	będziemy milczały będziemy milczeć
2 os.	będziesz milczał będziesz milczeć	będziesz milczała będziesz milczeć	będziesz milczało będziesz milczeć	będziecie milczeli będziecie milczeć	będziecie milczały będziecie milczeć
3 os.	będzie milczał będzie milczeć	będzie milczała będzie milczeć	będzie milczało będzie milczeć	będą milczeli będą milczeć	będą milczały będą milczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		milczmy
2 os.	milcz	milczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	milczałbym bym milczał	milczałabym bym milczała	milczałobym bym milczało	milczelibyśmy byśmy milczeli	milczałybyśmy byśmy milczały
2 os.	milczałbyś byś milczał	milczałabyś byś milczała	milczałobyś byś milczało	milczelibyście byście milczeli	milczałybyście byście milczały
3 os.	milczałby by milczał	milczałaby by milczała	milczałoby by milczało	milczeliby by milczeli	milczałyby by milczały

bezosobnik: milczano by

bezokolicznik: milczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: milcząc

gerundium: milczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: milczący

+

milczeć

+

(o KIM/CZYM)

psł. *mľ̥čati 'nie wydawać głosu, milczeć, zachowywać się spokojnie'