pojedynkować się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

walczyć ze sobą w obecności sekundantów, po to by rozstrzygnąć spór lub obronić honor

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Tradycja

świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Wojsko i wojna

czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

walczyć

Połączenia

pojedynkować się na miecze, na pistolety, na szable

Cytaty

	Mogło to dotyczyć [...] odmowy zamieszczenia sprostowania przez dziennikarza. Na pistolety pojedynkował się o to na przykład publicysta i pisarz Adolf Nowaczyński z pułkownikiem Zbigniewem Dzwonkowskim [...]. źródło: Witold Głowacki: Samobójstwa i pojedynki: Między patosem a komizmem, między honorem a teatrem, 2012-01-13, Polska The Times (polskatimes.pl)
	Pojedynkował się o nią [Halinę] z nie byle kim, bo z młodym Beliną-Prażmowskim. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka, 2004
	Gra postacią Raya wciąga - ciągle jesteśmy uczestnikami strzelanin, wymieniamy broń na lepszą i okładamy pięściami rozmaitych zakapiorów, a na koniec każdego z epizodów pojedynkujemy się na rewolwery z ich szefem. źródło: NKJP: (RS): Polak potrafi!, Dziennik Polski, 2006-10-06
	Samo zajście miało miejsce na początku roku, a u jego podłoża jątrzył się zatarg między Karnickim a [...] ziemianinem, z którym ów miał się pojedynkować, jako że obaj przymówili sobie w towarzystwie i Karnicki poczuł się obrażony. źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002
	Przed wioską dwie nietypowo usytuowane kapliczki w środku pola [...] wiążą się z legendą o dwóch zakochanych paniczach z pobliskiego dworu, którzy pojedynkowali się na pistolety o piękną pannę i… obaj trafili. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry. Przewodnik, 1995
	Papież Leon XIII w 1891 r. potępił nie tylko pojedynkujących się, lecz i sekundantów, grożąc ekskomuniką wszystkim uczestnikom pojedynku. źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: W powietrze nie strzelamy, Polityka, 2007-07-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pojedynkuję się	pojedynkujemy się
2 os.	pojedynkujesz się	pojedynkujecie się
3 os.	pojedynkuje się	pojedynkują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pojedynkowałem się +(e)m się pojedynkował	pojedynkowałam się +(e)m się pojedynkowała	pojedynkowałom się +(e)m się pojedynkowało	pojedynkowaliśmy się +(e)śmy się pojedynkowali	pojedynkowałyśmy się +(e)śmy się pojedynkowały
2 os.	pojedynkowałeś się +(e)ś się pojedynkował	pojedynkowałaś się +(e)ś się pojedynkowała	pojedynkowałoś się +(e)ś się pojedynkowało	pojedynkowaliście się +(e)ście się pojedynkowali	pojedynkowałyście się +(e)ście się pojedynkowały
3 os.	pojedynkował się	pojedynkowała się	pojedynkowało się	pojedynkowali się	pojedynkowały się

bezosobnik: pojedynkowano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się pojedynkował będę się pojedynkować	będę się pojedynkowała będę się pojedynkować	będę się pojedynkowało będę się pojedynkować	będziemy się pojedynkowali będziemy się pojedynkować	będziemy się pojedynkowały będziemy się pojedynkować
2 os.	będziesz się pojedynkował będziesz się pojedynkować	będziesz się pojedynkowała będziesz się pojedynkować	będziesz się pojedynkowało będziesz się pojedynkować	będziecie się pojedynkowali będziecie się pojedynkować	będziecie się pojedynkowały będziecie się pojedynkować
3 os.	będzie się pojedynkował będzie się pojedynkować	będzie się pojedynkowała będzie się pojedynkować	będzie się pojedynkowało będzie się pojedynkować	będą się pojedynkowali będą się pojedynkować	będą się pojedynkowały będą się pojedynkować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pojedynkujmy się
2 os.	pojedynkuj się	pojedynkujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pojedynkowałbym się bym się pojedynkował	pojedynkowałabym się bym się pojedynkowała	pojedynkowałobym się bym się pojedynkowało	pojedynkowalibyśmy się byśmy się pojedynkowali	pojedynkowałybyśmy się byśmy się pojedynkowały
2 os.	pojedynkowałbyś się byś się pojedynkował	pojedynkowałabyś się byś się pojedynkowała	pojedynkowałobyś się byś się pojedynkowało	pojedynkowalibyście się byście się pojedynkowali	pojedynkowałybyście się byście się pojedynkowały
3 os.	pojedynkowałby się by się pojedynkował	pojedynkowałaby się by się pojedynkowała	pojedynkowałoby się by się pojedynkowało	pojedynkowaliby się by się pojedynkowali	pojedynkowałyby się by się pojedynkowały

bezosobnik: pojedynkowano by się

bezokolicznik: pojedynkować się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

pojedynkując się

gerundium: pojedynkowanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pojedynkowanie się	pojedynkowania się
D.	pojedynkowania się	pojedynkowań się
C.	pojedynkowaniu się	pojedynkowaniom się
B.	pojedynkowanie się	pojedynkowania się
N.	pojedynkowaniem się	pojedynkowaniami się
Ms.	pojedynkowaniu się	pojedynkowaniach się
W.	pojedynkowanie się	pojedynkowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: pojedynkujący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pojedynkujący się	pojedynkujący się	pojedynkujący się	pojedynkujące się	pojedynkująca się
D.	pojedynkującego się	pojedynkującego się	pojedynkującego się	pojedynkującego się	pojedynkującej się
C.	pojedynkującemu się	pojedynkującemu się	pojedynkującemu się	pojedynkującemu się	pojedynkującej się
B.	pojedynkującego się	pojedynkującego się	pojedynkujący się	pojedynkujące się	pojedynkującą się
N.	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującą się
Ms.	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pojedynkujący się	pojedynkujący się	pojedynkujące się	pojedynkujące się
D.	pojedynkujących się	pojedynkujących się	pojedynkujących się	pojedynkujących się
C.	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującym się	pojedynkującym się
B.	pojedynkujących się	pojedynkujących się	pojedynkujących się	pojedynkujące się
N.	pojedynkującymi się	pojedynkującymi się	pojedynkującymi się	pojedynkującymi się
Ms.	pojedynkujących się	pojedynkujących się	pojedynkujących się	pojedynkujących się

Składnia

	+	pojedynkować się	+	(z KIM) + (o KOGO/CO) + (na CO)
Rzpl	+	pojedynkować się	+	(o KOGO/CO) + (na CO)

Pochodzenie

Zob. pojedynek