ocalić
-
książk. uratować przed śmiercią, zniszczeniem lub innym nieszczęściem
-
ATEMATYCZNY
-
hiperonimy: uratować
-
- Bóg ocali
- ocalić cywilizację, dorobek, duszę, dzieło, głowę, godność, honor, niepodległość, ojczyznę, pamiątki, pamięć, polskość, przyrodę, świat, Tatry, tożsamość, wolność, życie; jeńców, ludność, naród, rodzinę, skazanego, Żydów
- ocalić od kary śmierci, od niepamięci, od śmierci, od zagłady, od zapomnienia, od zniszczenia
- ocalić przed hańbą, przed konfiskatą, przed ogniem, przed profanacją, przed utonięciem, przed zagładą, przed zapomnieniem, przed zniszczeniem
- ocalić z katastrofy, z pogromu, z pożaru, z rzezi, z zagłady
- cudem ocalony
-
W 1455 r. wysłannik papieża Mikołaja V przywiózł rękopis [...] do Rzymu. W ten sposób Germania została ocalona.
źródło: KWSJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004
W archiwum Stanisława Roskosza, wśród materiałów, które udało się ocalić od zniszczenia, przechowała się spora część tych naszych reportaży.
źródło: KWSJP: Włodzimierz Wnuk: Byłem z wami, 1985
Zdumiewał się w duchu, że obecność takiej garsteczki, dziesięciu sprawiedliwych mężów, mogła uchylić straszliwe wypadki i ocalić od śmierci wiele tysięcy ludzi.
źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
Były to pieśni o Kalwarii, o cudownym obrazie. Nie dziadowskie pieśni, lecz religijne, odpustowe. […] Sporo tych pieśni udało się ocalić przed zapomnieniem [...].
źródło: NKJP: Polska Jerozolima: Dziennik Polski, 2002-03-23
Nieliczne, ocalone z wojennych zniszczeń fotografie brata widziała parę dni temu u matki.
źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Miazga, 1979
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ocalę
ocalimy
2 os. ocalisz
ocalicie
3 os. ocali
ocalą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ocaliłem
+(e)m ocalił
ocaliłam
+(e)m ocaliła
ocaliłom
+(e)m ocaliło
ocaliliśmy
+(e)śmy ocalili
ocaliłyśmy
+(e)śmy ocaliły
2 os. ocaliłeś
+(e)ś ocalił
ocaliłaś
+(e)ś ocaliła
ocaliłoś
+(e)ś ocaliło
ocaliliście
+(e)ście ocalili
ocaliłyście
+(e)ście ocaliły
3 os. ocalił
ocaliła
ocaliło
ocalili
ocaliły
bezosobnik: ocalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ocalmy
2 os. ocal
ocalcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ocaliłbym
bym ocalił
ocaliłabym
bym ocaliła
ocaliłobym
bym ocaliło
ocalilibyśmy
byśmy ocalili
ocaliłybyśmy
byśmy ocaliły
2 os. ocaliłbyś
byś ocalił
ocaliłabyś
byś ocaliła
ocaliłobyś
byś ocaliło
ocalilibyście
byście ocalili
ocaliłybyście
byście ocaliły
3 os. ocaliłby
by ocalił
ocaliłaby
by ocaliła
ocaliłoby
by ocaliło
ocaliliby
by ocalili
ocaliłyby
by ocaliły
bezosobnik: ocalono by
bezokolicznik: ocalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: ocaliwszy
gerundium: ocalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. ocalenie
ocalenia
D. ocalenia
ocaleń
C. ocaleniu
ocaleniom
B. ocalenie
ocalenia
N. ocaleniem
ocaleniami
Ms. ocaleniu
ocaleniach
W. ocalenie
ocalenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: ocalony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. ocalony
ocalony
ocalony
ocalone
ocalona
D. ocalonego
ocalonego
ocalonego
ocalonego
ocalonej
C. ocalonemu
ocalonemu
ocalonemu
ocalonemu
ocalonej
B. ocalonego
ocalonego
ocalony
ocalone
ocaloną
N. ocalonym
ocalonym
ocalonym
ocalonym
ocaloną
Ms. ocalonym
ocalonym
ocalonym
ocalonym
ocalonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. ocaleni
ocaleni
ocalone
ocalone
D. ocalonych
ocalonych
ocalonych
ocalonych
C. ocalonym
ocalonym
ocalonym
ocalonym
B. ocalonych
ocalonych
ocalonych
ocalone
N. ocalonymi
ocalonymi
ocalonymi
ocalonymi
Ms. ocalonych
ocalonych
ocalonych
ocalonych
odpowiednik aspektowy: ocalać
-
+ ocalić + KOGO/CO + od CZEGO | przed CZYM | z CZEGO -
Od dawnego pol. calić 'zachowywać w całości, ochraniać' z przedrostkiem o-; zob. cały
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP