smok
-
baśniowy potwór przypominający wyglądem potężną skrzydlatą jaszczurkę
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
wierzenia i przesądy -
- chiński, krakowski; mityczny; dwugłowy, siedmiogłowy, trójgłowy; skrzydlaty; groźny, straszliwy, straszny, zły; ogromny, wielki; pluszowy smok; smok wawelski
- paszcza; pogromca smoka; parada smoków
- smok ryczy, zieje ogniem, pożera kogoś/coś
- pokonać, zabić smoka
- walczyć ze smokiem
- palić, pić jak smok
-
Smok [...] przed tysiącem z górą laty - jak mówi legenda - zamieszkiwał w grocie nad Wisłą, łapczywie pożerając barany i miejscowe dziewice, bo i nimi się żywił, jak głoszą podania.
źródło: NKJP: Michał Rożek: Symbolika i magia Krakowa, 2000
Czech kojarzy się z knedlami, Węgier z salami i nawet gdyby wstawili sobie godło promocyjne w postaci siedmiogłowego smoka lub pegaza na wrotkach, niczego to nie zmieni. I tak zostaną knedle i salami.
źródło: NKJP: Swoje wiem, Dziennik Polski, 2002-08-31
Tymczasem w Betlejem [...] prezentowana jest wielka szopka krakowska. Na 14 metrach długości i 4 metrach rozciąga się krakowski pejzaż - z Lajkonikiem, smokiem ziejącym ogniem, Panem Twardowskim.
źródło: NKJP: (AMS): Szopek odwiedzanie, Dziennik Polski, 2000-12-22
Bywało też, że rynny pałaców, zamków czy katedr miały w owym czasie wyloty zdobione głowami smoków, maszkar lub dzikich bestii. Z ich paszcz wypływała woda [...].
źródło: NKJP: Diabły, demony, maszkarony, Dziennik Polski, 2000-10-04
Gdy trzeba zabić smoka, pastuszek-amator zawala robotę, rycerz-idealista pada od pierwszego ciosu [...]. A wiedźmin-fachowiec ocala świat.
źródło: NKJP: Agnieszka Dajbor: Futrzarska fantazja, Gazeta Wyborcza - Książki, 1994-02-23
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. smok
smoki
D. smoka
smoków
C. smokowi
smokom
B. smoka
smoki
N. smokiem
smokami
Ms. smoku
smokach
W. smoku
smoki
-
psł. *smokъ 'istota mityczna pod postacią latającego gada lub pod postacią ludzką'
Etymologia niepewna. Zestawienie z *(s)meu̯k- 'ślizgać, gładzić, wykonywać szybkie ruchy', pozwala na rekonstrukcję domniemanej postaci *smukъ (ew. *smъkъ, *smykъ), który pierwotnie miałby oznaczać sprawcę, wykonawcę czynności. Nieoczekiwaną postać *smokъ można by uzasadnić celowym odkształceniem tabuistycznym nazwy zwierzęcia wzbudzającego lęk (Bor).