chrzcić - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

nadawać imię lub nazwę

[chszcić]

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

	Artur Schatzmann, młody lekarz, przeniknięty odkrywczą pasją swych czasów, wierzy głęboko, że zdoła odkryć naukowe wyjaśnienie zjawiska - to właśnie on, notując swe obserwacje, chrzci bohaterkę inicjałami E.E., od czego pochodzi ów niefortunny tytuł. źródło: NKJP: Rafał A. Ziemkiewicz: Recenzje, prasa, 1996
	[...] angielski dziennikarz i pracownik wywiadu w czasie wojny, Ian Fleming, napisał w r. 1952 pierwszą - z 14 w sumie - powieść o przygodach Bonda, chrzcząc go mianem 007 - ze wszystkimi konsekwencjami, gdyż początkowe zera oznaczają prawo do zabijania w imieniu Secret Service. źródło: NKJP: Świat to za mało, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-01-28
	W mieście można wyczuć radość z odzyskanej niepodległości. Czy się to wyraża w pełnej miłości trosce o wygląd miasta, czy w zawziętym uporze, z jakim chrzci się na nowo ulice, tym razem imionami litewskimi i postaci historycznych [...]. źródło: NKJP: Roberto Salvadori; Przełożył Tłum. Jerzy Uszyński: Pocztówka z Wilna, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1995-06-30
	Tablica Mendelejewa zapełniała się kolejnymi pierwiastkami, ale o to, kto je pierwszy odkrył i ma prawo do chrzczenia ich nazwą, sprzeczali się Amerykanie z Berkeley i Rosjanie z Dubnej. źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Chemia, Gazeta Wyborcza, 1996-05-10
	- Chrzczę cię mój pierwszy dinozaurze imieniem Dodi - wypowiedziała stosowną formułę Doda i energicznie zerwała sukno z tablicy, odsłaniając nowe imię największej w Polsce, pięćdziesięciometrowej długości rekonstrukcji dinozaura. źródło: NKJP: Zbigniew Tyczyński: Doda ochrzciła dinozaura, Echo Dnia, 2007-06-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chrzczę	chrzcimy
2 os.	chrzcisz	chrzcicie
3 os.	chrzci	chrzczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrzciłem +(e)m chrzcił	chrzciłam +(e)m chrzciła	chrzciłom +(e)m chrzciło	chrzciliśmy +(e)śmy chrzcili	chrzciłyśmy +(e)śmy chrzciły
2 os.	chrzciłeś +(e)ś chrzcił	chrzciłaś +(e)ś chrzciła	chrzciłoś +(e)ś chrzciło	chrzciliście +(e)ście chrzcili	chrzciłyście +(e)ście chrzciły
3 os.	chrzcił	chrzciła	chrzciło	chrzcili	chrzciły

bezosobnik: chrzczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chrzcił będę chrzcić	będę chrzciła będę chrzcić	będę chrzciło będę chrzcić	będziemy chrzcili będziemy chrzcić	będziemy chrzciły będziemy chrzcić
2 os.	będziesz chrzcił będziesz chrzcić	będziesz chrzciła będziesz chrzcić	będziesz chrzciło będziesz chrzcić	będziecie chrzcili będziecie chrzcić	będziecie chrzciły będziecie chrzcić
3 os.	będzie chrzcił będzie chrzcić	będzie chrzciła będzie chrzcić	będzie chrzciło będzie chrzcić	będą chrzcili będą chrzcić	będą chrzciły będą chrzcić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chrzcijmy
2 os.	chrzcij	chrzcijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrzciłbym bym chrzcił	chrzciłabym bym chrzciła	chrzciłobym bym chrzciło	chrzcilibyśmy byśmy chrzcili	chrzciłybyśmy byśmy chrzciły
2 os.	chrzciłbyś byś chrzcił	chrzciłabyś byś chrzciła	chrzciłobyś byś chrzciło	chrzcilibyście byście chrzcili	chrzciłybyście byście chrzciły
3 os.	chrzciłby by chrzcił	chrzciłaby by chrzciła	chrzciłoby by chrzciło	chrzciliby by chrzcili	chrzciłyby by chrzciły

bezosobnik: chrzczono by

bezokolicznik: chrzcić

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrzcząc

gerundium: chrzczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chrzczenie	chrzczenia
D.	chrzczenia	chrzczeń
C.	chrzczeniu	chrzczeniom
B.	chrzczenie	chrzczenia
N.	chrzczeniem	chrzczeniami
Ms.	chrzczeniu	chrzczeniach
W.	chrzczenie	chrzczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrzczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chrzczący	chrzczący	chrzczący	chrzczące	chrzcząca
D.	chrzczącego	chrzczącego	chrzczącego	chrzczącego	chrzczącej
C.	chrzczącemu	chrzczącemu	chrzczącemu	chrzczącemu	chrzczącej
B.	chrzczącego	chrzczącego	chrzczący	chrzczące	chrzczącą
N.	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącą
Ms.	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chrzczący	chrzczący	chrzczące	chrzczące
D.	chrzczących	chrzczących	chrzczących	chrzczących
C.	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącym	chrzczącym
B.	chrzczących	chrzczących	chrzczących	chrzczące
N.	chrzczącymi	chrzczącymi	chrzczącymi	chrzczącymi
Ms.	chrzczących	chrzczących	chrzczących	chrzczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: chrzczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chrzczony	chrzczony	chrzczony	chrzczone	chrzczona
D.	chrzczonego	chrzczonego	chrzczonego	chrzczonego	chrzczonej
C.	chrzczonemu	chrzczonemu	chrzczonemu	chrzczonemu	chrzczonej
B.	chrzczonego	chrzczonego	chrzczony	chrzczone	chrzczoną
N.	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonym	chrzczoną
Ms.	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chrzczeni	chrzczeni	chrzczone	chrzczone
D.	chrzczonych	chrzczonych	chrzczonych	chrzczonych
C.	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonym	chrzczonym
B.	chrzczonych	chrzczonych	chrzczonych	chrzczone
N.	chrzczonymi	chrzczonymi	chrzczonymi	chrzczonymi
Ms.	chrzczonych	chrzczonych	chrzczonych	chrzczonych

odpowiednik aspektowy: ochrzcić

Składnia

+

chrzcić

+

KOGO / CO + (CZYM)

Pochodzenie

st.czes. křtíti