-
2.
rozkruszając twardy materiał, drążyć go lub nadawać mu jakiś kształt -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Budownictwo
czynności związane z budową -
synonimy: wykuwać
-
- kuć dziurę; mur, ścianę
- kuć kilofem, młotem (pneumatycznym)
- kuć w kamieniu, w marmurze, w skale; w ścianie
- trzeba kuć
-
Co do wyłazu, to przez parę dni, w chwilach gdy był sam, kuł mur za Madzi posłaniem, aż się przebił na wylot do krzaków głogu i agrestu rosnących dziko.
źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952
Pan Gałązka kuje ściany, żeby zamontować kontakt do pralki automatycznej.
źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006
Musiałbym to wszystko nosić zawsze przy sobie, bo inaczej nie zaznałbym chwili spokoju. A może kuć skrytkę w podłodze albo w ścianie?
źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
Opowiada ona o podróży młodego Polaka w XVI wieku, Andrzeja Wilczka, do Italii, gdzie Leonardo da Vinci maluje i bada świat, Michał Anioł kuje w marmurze.
źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993
Pracuje w pocie czoła od rana do wieczora. Następnie konstatuje, że rury są przerdzewiałe i że nie obejdzie się bez kucia murów.
źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Miejsce dla kpiarza: satyry i humoreski, 1966
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. kuję
kujemy
2 os. kujesz
kujecie
3 os. kuje
kują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. kułem
+(e)m kuł
kułam
+(e)m kuła
kułom
+(e)m kuło
kuliśmy
+(e)śmy kuli
kułyśmy
+(e)śmy kuły
2 os. kułeś
+(e)ś kuł
kułaś
+(e)ś kuła
kułoś
+(e)ś kuło
kuliście
+(e)ście kuli
kułyście
+(e)ście kuły
3 os. kuł
kuła
kuło
kuli
kuły
bezosobnik: kuto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę kuł
będę kuć
będę kuła
będę kuć
będę kuło
będę kuć
będziemy kuli
będziemy kuć
będziemy kuły
będziemy kuć
2 os. będziesz kuł
będziesz kuć
będziesz kuła
będziesz kuć
będziesz kuło
będziesz kuć
będziecie kuli
będziecie kuć
będziecie kuły
będziecie kuć
3 os. będzie kuł
będzie kuć
będzie kuła
będzie kuć
będzie kuło
będzie kuć
będą kuli
będą kuć
będą kuły
będą kuć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. kujmy
2 os. kuj
kujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. kułbym
bym kuł
kułabym
bym kuła
kułobym
bym kuło
kulibyśmy
byśmy kuli
kułybyśmy
byśmy kuły
2 os. kułbyś
byś kuł
kułabyś
byś kuła
kułobyś
byś kuło
kulibyście
byście kuli
kułybyście
byście kuły
3 os. kułby
by kuł
kułaby
by kuła
kułoby
by kuło
kuliby
by kuli
kułyby
by kuły
bezosobnik: kuto by
bezokolicznik: kuć
imiesłów przysłówkowy współczesny: kując
gerundium: kucie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. kucie
kucia
D. kucia
kuć
C. kuciu
kuciom
B. kucie
kucia
N. kuciem
kuciami
Ms. kuciu
kuciach
W. kucie
kucia
imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. kujący
kujący
kujący
kujące
kująca
D. kującego
kującego
kującego
kującego
kującej
C. kującemu
kującemu
kującemu
kującemu
kującej
B. kującego
kującego
kujący
kujące
kującą
N. kującym
kującym
kującym
kującym
kującą
Ms. kującym
kującym
kującym
kującym
kującej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. kujący
kujący
kujące
kujące
D. kujących
kujących
kujących
kujących
C. kującym
kującym
kującym
kującym
B. kujących
kujących
kujących
kujące
N. kującymi
kującymi
kującymi
kującymi
Ms. kujących
kujących
kujących
kujących
imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. kuty
kuty
kuty
kute
kuta
D. kutego
kutego
kutego
kutego
kutej
C. kutemu
kutemu
kutemu
kutemu
kutej
B. kutego
kutego
kuty
kute
kutą
N. kutym
kutym
kutym
kutym
kutą
Ms. kutym
kutym
kutym
kutym
kutej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. kuci
kuci
kute
kute
D. kutych
kutych
kutych
kutych
C. kutym
kutym
kutym
kutym
B. kutych
kutych
kutych
kute
N. kutymi
kutymi
kutymi
kutymi
Ms. kutych
kutych
kutych
kutych
odpowiednik aspektowy: wykuć
-
Rzosobowy + kuć + CO + (w CZYM) -
Od: form cz. teraźn. kuję, kujesz itd. st.pol. czas. kować 'kuć', a to z psł. *kovati 'bić metal młotem, kuć, okuwać'.