-
4.
książk. długotrwałym wysiłkiem spowodować, że coś zaczyna istnieć lub przyjmuje określony kształt albo przebieg -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
- wykuć los
- (nie) potrafić wykuć
-
Konie podkuwał, pługi przekuwał, ludzkie losy wykuwał. I była w tym złośliwość losu, bo własnego Wojciech nie potrafił wykuć.
źródło: NKJP: Wit Szostak: Oberki do końca świata, 2007
Witaj, życie! Po raz milionowy ruszam na spotkanie prawdziwego doświadczenia, by w kuźni duszy swej wykuć nie urodzone jeszcze poczucie swej rasy.
źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993
To sami Niemcy mieli wykuć zwycięstwo, a nie jacyś tam sojusznicy.
źródło: NKJP: Jerzy Besala: Czy Hitler mógł wygrać?, Polityka, 2005, nr 1
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wykuję
wykujemy
2 os. wykujesz
wykujecie
3 os. wykuje
wykują
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wykułem
+(e)m wykuł
wykułam
+(e)m wykuła
wykułom
+(e)m wykuło
wykuliśmy
+(e)śmy wykuli
wykułyśmy
+(e)śmy wykuły
2 os. wykułeś
+(e)ś wykuł
wykułaś
+(e)ś wykuła
wykułoś
+(e)ś wykuło
wykuliście
+(e)ście wykuli
wykułyście
+(e)ście wykuły
3 os. wykuł
wykuła
wykuło
wykuli
wykuły
bezosobnik: wykuto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wykujmy
2 os. wykuj
wykujcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wykułbym
bym wykuł
wykułabym
bym wykuła
wykułobym
bym wykuło
wykulibyśmy
byśmy wykuli
wykułybyśmy
byśmy wykuły
2 os. wykułbyś
byś wykuł
wykułabyś
byś wykuła
wykułobyś
byś wykuło
wykulibyście
byście wykuli
wykułybyście
byście wykuły
3 os. wykułby
by wykuł
wykułaby
by wykuła
wykułoby
by wykuło
wykuliby
by wykuli
wykułyby
by wykuły
bezosobnik: wykuto by
bezokolicznik: wykuć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: wykuwszy
gerundium: wykucie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wykucie
wykucia
D. wykucia
wykuć
C. wykuciu
wykuciom
B. wykucie
wykucia
N. wykuciem
wykuciami
Ms. wykuciu
wykuciach
W. wykucie
wykucia
imiesłów przymiotnikowy bierny: wykuty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wykuty
wykuty
wykuty
wykute
wykuta
D. wykutego
wykutego
wykutego
wykutego
wykutej
C. wykutemu
wykutemu
wykutemu
wykutemu
wykutej
B. wykutego
wykutego
wykuty
wykute
wykutą
N. wykutym
wykutym
wykutym
wykutym
wykutą
Ms. wykutym
wykutym
wykutym
wykutym
wykutej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wykuci
wykuci
wykute
wykute
D. wykutych
wykutych
wykutych
wykutych
C. wykutym
wykutym
wykutym
wykutym
B. wykutych
wykutych
wykutych
wykute
N. wykutymi
wykutymi
wykutymi
wykutymi
Ms. wykutych
wykutych
wykutych
wykutych
odpowiednik aspektowy: wykuwać
-
Rzosobowy + wykuć + CO -
Zob. kuć