zawór

  • urządzenie służące do zamykania i otwierania drogi przepływu cieczy lub gazu
  • CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Urządzenia i maszyny

    rodzaje urządzeń i maszyn

  • hiperonimy:  zamknięcie
    • gazowy, grzejnikowy; przelotowy; żelazny; automatyczny, elektromagnetyczny, elektryczny, hydrauliczny, termostatyczny; dodatkowy, główny zawór; zawór denny, hamulcowy, wydechowy, wylotowy; grzybkowy, iglicowy, kulowy, membranowy, motylkowy, spustowy; ciśnieniowy, termoregulacyjny, wodny; czerpalny, obrotowy, przelewowy, redukcyjny, zwrotny
    • zawór butli, grzejnika, hydrantu, kaloryfera, silnika, zbiornika; gazu, paliwa, powietrza, wody; dopływu, instalacji, rozrządu; regulacji
    • zawór z głowicą
    • zawór na przewodzie, na rurociągu; zawór o średnicy 20 mm; zawór w głowicy, w mieszkaniu
    • zawory i podzielniki; tłoki i zawory
    • głowica, gniazdo, korpus, pokrywa, popychacz, trzonek; luz, szczelność, średnica, temperatura; awaria, praca, rozszczelnienie, uszkodzenie; montaż, wymiana zaworu; system zaworów
    • otwór, przewód z zaworem
    • zawór puścił/puszcza
    • odkręcić/odkręcać, otworzyć/otwierać, przekręcić, zakręcić, zamknąć/zamykać; wymienić, zainstalować, założyć, zamontować, zmienić zawór
  • Każdy zawór jest zgrzewany z dwu części: trzonka i części dolnej (grzybka) wykonanej ze specjalnych stali stopowych.

    źródło: NKJP: Z. K.: Poznajemy samochód P. Fiat 126 p., 1974

    Jeżeli wyjeżdżasz na kilka dni, zakręć główny zawór gazu!

    źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Chodźcie, idziemy, 2007

    Najpierw, przez dwa lata, na kaloryferach był zainstalowany zawór termostatyczny.

    źródło: NKJP: Jarosław Sulikowski: Tylko 15 proc. lokatorów dopłaca za ogrzewanie, 1999

    Przekręciłam zawór na minimalny przepływ i ruszyłam.

    źródło: NKJP: Anna w „Koronie Ziemi”, Dziennik Polski, 2000-07-28

    Kiedy z trudem, przez ścierkę, odkręciła zardzewiały zawór, woda, jakby drwiąc sobie z upływu czasu i wojennej gehenny ludzkości, zabulgotała i zwyczajnie popłynęła do spłuczki.

    źródło: NKJP: Excentrycy, 2007

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. zawór
    zawory
    D. zaworu
    zaworów
    C. zaworowi
    zaworom
    B. zawór
    zawory
    N. zaworem
    zaworami
    Ms. zaworze
    zaworach
    W. zaworze
    zawory
  • bez ograniczeń + zawór +
    JAKI
    bez ograniczeń + zawór +
    CZEGO
    bez ograniczeń + zawór +
    na CZYM/ w CZYM/ z CZYM
  • psł. *zavorъ (m) : *zavora (ż) 'to, co służy do zamykania'

    Od: przedrostkowego czasownika *zaverti, zob.  zawrzeć  (drzwi)

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XV w., SStp
W postaci:  zawora 
Inne znaczenie: 'zasuwa, rygiel u drzwi'
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 06.06.2024