przeglądać - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

stawać się częściowo widocznym

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

synonimy:

prześwitywać
przezierać

	Blade, jakby przygaszone słońce przeglądało przez chmury wiatrem północnym pędzone. źródło: KWSJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993
	Nagie ciało przeglądało przez dziury zużytej starganej tuniki niewolnicy. źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958
	Wokół kryjówki rozciągał się las wysokopienny, podszyty gęstwiną krzaczastych roślin o tak obfitym listowiu, że oprócz splątanej zieleni, spod której tu i ówdzie przeglądały brązowe kreski pni i łodyg, nic zobaczyć nie mogłam. źródło: KWSJP: Kamil Giżycki: Listy z Archipelagu Salomona, 1969
	Widzi pan, powiadają ludzie, że za dawnych czasów to tutaj wcale nie było wody, tylko pole, tak jak i naokoło. A tam hen w środku, gdzie to niby dno przegląda, stał [...] dwór. źródło: KWSJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1960
	Deszcz ustał [...]. Przeglądało dziurami w obłokach słonko, aż zaświeciło mocno i przypiekło tak, że nad tłumem jęła parować wilgoć z przemoczonej odzieży. źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeglądałem +(e)m przeglądał	przeglądałam +(e)m przeglądała	przeglądałom +(e)m przeglądało	przeglądaliśmy +(e)śmy przeglądali	przeglądałyśmy +(e)śmy przeglądały
2 os.	przeglądałeś +(e)ś przeglądał	przeglądałaś +(e)ś przeglądała	przeglądałoś +(e)ś przeglądało	przeglądaliście +(e)ście przeglądali	przeglądałyście +(e)ście przeglądały
3 os.	przeglądał	przeglądała	przeglądało	przeglądali	przeglądały

bezosobnik: przeglądano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przeglądał będę przeglądać	będę przeglądała będę przeglądać	będę przeglądało będę przeglądać	będziemy przeglądali będziemy przeglądać	będziemy przeglądały będziemy przeglądać
2 os.	będziesz przeglądał będziesz przeglądać	będziesz przeglądała będziesz przeglądać	będziesz przeglądało będziesz przeglądać	będziecie przeglądali będziecie przeglądać	będziecie przeglądały będziecie przeglądać
3 os.	będzie przeglądał będzie przeglądać	będzie przeglądała będzie przeglądać	będzie przeglądało będzie przeglądać	będą przeglądali będą przeglądać	będą przeglądały będą przeglądać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeglądajmy
2 os.	przeglądaj	przeglądajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeglądałbym bym przeglądał	przeglądałabym bym przeglądała	przeglądałobym bym przeglądało	przeglądalibyśmy byśmy przeglądali	przeglądałybyśmy byśmy przeglądały
2 os.	przeglądałbyś byś przeglądał	przeglądałabyś byś przeglądała	przeglądałobyś byś przeglądało	przeglądalibyście byście przeglądali	przeglądałybyście byście przeglądały
3 os.	przeglądałby by przeglądał	przeglądałaby by przeglądała	przeglądałoby by przeglądało	przeglądaliby by przeglądali	przeglądałyby by przeglądały

bezosobnik: przeglądano by

bezokolicznik: przeglądać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeglądając

gerundium: przeglądanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeglądający

odpowiednik aspektowy: przejrzeć

Rz_nieżywotny

+

przeglądać

+

przez CO | spod CZEGO

psł. *ględati 'patrzeć'

Psł. *ględati to czas. wielokrotny od psł. czas. stanu *ględĕti 'patrzeć'.