spostrzegać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

zdawać sobie z czegoś sprawę

[spostszegać] pot. [sposczszegać], lub pot. [sposzczszegać]

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

spostrzegać się

	W gniewie człowiek sam nie wie, co mówi, i nieraz rozminie się z prawdą. Ochłonąwszy z gniewu, spostrzega, że to, co powiedział, nie odpowiada prawdzie, ale odwołać już trudno i brnie dalej w kłamstwie. źródło: KWSJP: Jacek Woroniecki: Umiejętność rządzenia i rozkazywania, 1947
	Zaczynam kręcić się na krzesełku, spoglądam na zegarek, wreszcie żołnierz spostrzega, że pora późna, bo trąca mnie i mówi: - No, idziemy. źródło: KWSJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946
	Rozmawiając [...] ze swoimi uczniami, którzy pokończyli naukę, spostrzegam, jak wielka jest rola nauczyciela. źródło: NKJP: K. Juszczak: Nauczyciel, mój mistrz, Czas Ostrzeszowski, 2005
	Ledwie za próg przeszły, obmawiały malarkę między sobą. [...] Mniemały te paniusie, że Boznańska naiwna i nie spostrzega ich wyzysku i skąpstwa. Tymczasem milczenie i niereagowanie na te niskie pobudki pochodziło z delikatności artystki i jej wielkiej wyrozumiałości dla usterek natury ludzkiej. źródło: KWSJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003
	Tutaj nie wypada tak jak w Polsce być skromnym. Zaś w rodzinnym kraju razi mnie rosnąca z każdym naszym pobytem agresja - spostrzega Anna. źródło: KWSJP: Maja Gawrońska, Dominika Bieńkowska: Ubranka z otworami na pupie, Ozon, 2005

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spostrzegałem +(e)m spostrzegał	spostrzegałam +(e)m spostrzegała	spostrzegałom +(e)m spostrzegało	spostrzegaliśmy +(e)śmy spostrzegali	spostrzegałyśmy +(e)śmy spostrzegały
2 os.	spostrzegałeś +(e)ś spostrzegał	spostrzegałaś +(e)ś spostrzegała	spostrzegałoś +(e)ś spostrzegało	spostrzegaliście +(e)ście spostrzegali	spostrzegałyście +(e)ście spostrzegały
3 os.	spostrzegał	spostrzegała	spostrzegało	spostrzegali	spostrzegały

bezosobnik: spostrzegano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spostrzegał będę spostrzegać	będę spostrzegała będę spostrzegać	będę spostrzegało będę spostrzegać	będziemy spostrzegali będziemy spostrzegać	będziemy spostrzegały będziemy spostrzegać
2 os.	będziesz spostrzegał będziesz spostrzegać	będziesz spostrzegała będziesz spostrzegać	będziesz spostrzegało będziesz spostrzegać	będziecie spostrzegali będziecie spostrzegać	będziecie spostrzegały będziecie spostrzegać
3 os.	będzie spostrzegał będzie spostrzegać	będzie spostrzegała będzie spostrzegać	będzie spostrzegało będzie spostrzegać	będą spostrzegali będą spostrzegać	będą spostrzegały będą spostrzegać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spostrzegajmy
2 os.	spostrzegaj	spostrzegajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spostrzegałbym bym spostrzegał	spostrzegałabym bym spostrzegała	spostrzegałobym bym spostrzegało	spostrzegalibyśmy byśmy spostrzegali	spostrzegałybyśmy byśmy spostrzegały
2 os.	spostrzegałbyś byś spostrzegał	spostrzegałabyś byś spostrzegała	spostrzegałobyś byś spostrzegało	spostrzegalibyście byście spostrzegali	spostrzegałybyście byście spostrzegały
3 os.	spostrzegałby by spostrzegał	spostrzegałaby by spostrzegała	spostrzegałoby by spostrzegało	spostrzegaliby by spostrzegali	spostrzegałyby by spostrzegały

bezosobnik: spostrzegano by

bezokolicznik: spostrzegać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spostrzegając

gerundium: spostrzeganie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: spostrzegający

imiesłów przymiotnikowy bierny: spostrzegany

odpowiednik aspektowy: spostrzec

Rz_osobowy	+	spostrzegać	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
Rz_osobowy	+	spostrzegać	+	CO

Por. postrzegać.
Zob. strzec