przejrzeć - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

uświadomić sobie swoją pomyłkę

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

hiperonimy:

zrozumieć

	Obawa, że przeżywać z nią będzie rozkosz, sprowadzała na mnie tortury [...]. Natomiast w tej chwili myślę o tym prawie z obojętnością. Przejrzałam? Bo jak inaczej określić tę różnicę? źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Tajemnica, 1978
	Nie dopuść, żeby Józef umarł niewinnie. Pozwól, by sędziowie przejrzeli w tej ostatniej godzinie, i zwróć Józefa jego zrozpaczonym rodzicom. źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965
	Jestem spokojny, ojcze. [...] Na tyle, na ile potrafi zachować spokój człowiek, który znalazł się o krok od popełnienia błędu nieodwołalnego. Przejrzałem jednak, ojcze, w porę i o pomoc cię proszę. źródło: KWSJP: Jerzy Andrzejewski: Ciemności kryją ziemię, 1957
	Czekał, że uprzykrzy jej się kiedyś to modlenie, może przejrzy, że na nic się zdało, i wróci do niego po tych wszystkich pustych, długich zimach. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1967
	PRL uwiodła liczne zastępy intelektualistów, skłonnych do przesady […], chroniących talenty pod różnymi pretekstami. Po październiku przejrzała większa część piewców „socjalizmu”. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przejrzałem +(e)m przejrzał	przejrzałam +(e)m przejrzała	przejrzałom +(e)m przejrzało	przejrzeliśmy +(e)śmy przejrzeli	przejrzałyśmy +(e)śmy przejrzały
2 os.	przejrzałeś +(e)ś przejrzał	przejrzałaś +(e)ś przejrzała	przejrzałoś +(e)ś przejrzało	przejrzeliście +(e)ście przejrzeli	przejrzałyście +(e)ście przejrzały
3 os.	przejrzał	przejrzała	przejrzało	przejrzeli	przejrzały

bezosobnik: przejrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przejrzyjmy
2 os.	przejrzyj	przejrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przejrzałbym bym przejrzał	przejrzałabym bym przejrzała	przejrzałobym bym przejrzało	przejrzelibyśmy byśmy przejrzeli	przejrzałybyśmy byśmy przejrzały
2 os.	przejrzałbyś byś przejrzał	przejrzałabyś byś przejrzała	przejrzałobyś byś przejrzało	przejrzelibyście byście przejrzeli	przejrzałybyście byście przejrzały
3 os.	przejrzałby by przejrzał	przejrzałaby by przejrzała	przejrzałoby by przejrzało	przejrzeliby by przejrzeli	przejrzałyby by przejrzały

bezosobnik: przejrzano by

bezokolicznik: przejrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przejrzawszy

gerundium: przejrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

Rz_osobowy

+

przejrzeć

+

(że ZDANIE)

Czasownik z przedrostkiem prze- (od psł. *per-) od psł. *zьrěti, *zьrjǫ 'patrzeć, spoglądać, widzieć'