-
3.
książk. kreślić nad kimś lub nad czymś znak krzyża -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Religia – kościół
sakramenty i obrzędy religijne -
- żegnać kogoś krzyżem, znakiem krzyża
-
Benedyktyn w czarnym habicie szedł za nimi i żegnał ich krzyżem, aż zniknęli w czarnej czeluści bramy.
źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963
Księżyk kropił ludzi, żegnał, całemu kościołowi oznajmiał, że naszej małej imię - Anna.
źródło: KWSJP: Halina Auderska: Babie lato, 1974
Chleb [...] był szanowany, wręcz czczony. Bochny przed pokrojeniem żegnano znakiem krzyża, a okruszyny nie mogły spaść na podłogę.
źródło: NKJP: Nasz codzienny, Dziennik Polski, 2003-05-17
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żegnam
żegnamy
2 os. żegnasz
żegnacie
3 os. żegna
żegnają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żegnałem
+(e)m żegnał
żegnałam
+(e)m żegnała
żegnałom
+(e)m żegnało
żegnaliśmy
+(e)śmy żegnali
żegnałyśmy
+(e)śmy żegnały
2 os. żegnałeś
+(e)ś żegnał
żegnałaś
+(e)ś żegnała
żegnałoś
+(e)ś żegnało
żegnaliście
+(e)ście żegnali
żegnałyście
+(e)ście żegnały
3 os. żegnał
żegnała
żegnało
żegnali
żegnały
bezosobnik: żegnano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę żegnał
będę żegnać
będę żegnała
będę żegnać
będę żegnało
będę żegnać
będziemy żegnali
będziemy żegnać
będziemy żegnały
będziemy żegnać
2 os. będziesz żegnał
będziesz żegnać
będziesz żegnała
będziesz żegnać
będziesz żegnało
będziesz żegnać
będziecie żegnali
będziecie żegnać
będziecie żegnały
będziecie żegnać
3 os. będzie żegnał
będzie żegnać
będzie żegnała
będzie żegnać
będzie żegnało
będzie żegnać
będą żegnali
będą żegnać
będą żegnały
będą żegnać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. żegnajmy
2 os. żegnaj
żegnajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. żegnałbym
bym żegnał
żegnałabym
bym żegnała
żegnałobym
bym żegnało
żegnalibyśmy
byśmy żegnali
żegnałybyśmy
byśmy żegnały
2 os. żegnałbyś
byś żegnał
żegnałabyś
byś żegnała
żegnałobyś
byś żegnało
żegnalibyście
byście żegnali
żegnałybyście
byście żegnały
3 os. żegnałby
by żegnał
żegnałaby
by żegnała
żegnałoby
by żegnało
żegnaliby
by żegnali
żegnałyby
by żegnały
bezosobnik: żegnano by
bezokolicznik: żegnać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
żegnając
gerundium: żegnanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żegnanie
żegnania
D. żegnania
żegnań
C. żegnaniu
żegnaniom
B. żegnanie
żegnania
N. żegnaniem
żegnaniami
Ms. żegnaniu
żegnaniach
W. żegnanie
żegnania
imiesłów przymiotnikowy czynny: żegnający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żegnający
żegnający
żegnający
żegnające
żegnająca
D. żegnającego
żegnającego
żegnającego
żegnającego
żegnającej
C. żegnającemu
żegnającemu
żegnającemu
żegnającemu
żegnającej
B. żegnającego
żegnającego
żegnający
żegnające
żegnającą
N. żegnającym
żegnającym
żegnającym
żegnającym
żegnającą
Ms. żegnającym
żegnającym
żegnającym
żegnającym
żegnającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żegnający
żegnający
żegnające
żegnające
D. żegnających
żegnających
żegnających
żegnających
C. żegnającym
żegnającym
żegnającym
żegnającym
B. żegnających
żegnających
żegnających
żegnające
N. żegnającymi
żegnającymi
żegnającymi
żegnającymi
Ms. żegnających
żegnających
żegnających
żegnających
imiesłów przymiotnikowy bierny: żegnany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żegnany
żegnany
żegnany
żegnane
żegnana
D. żegnanego
żegnanego
żegnanego
żegnanego
żegnanej
C. żegnanemu
żegnanemu
żegnanemu
żegnanemu
żegnanej
B. żegnanego
żegnanego
żegnany
żegnane
żegnaną
N. żegnanym
żegnanym
żegnanym
żegnanym
żegnaną
Ms. żegnanym
żegnanym
żegnanym
żegnanym
żegnanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żegnani
żegnani
żegnane
żegnane
D. żegnanych
żegnanych
żegnanych
żegnanych
C. żegnanym
żegnanym
żegnanym
żegnanym
B. żegnanych
żegnanych
żegnanych
żegnane
N. żegnanymi
żegnanymi
żegnanymi
żegnanymi
Ms. żegnanych
żegnanych
żegnanych
żegnanych
odpowiednik aspektowy: przeżegnać
-
Rzosobowy + żegnać + KOGO/CO + (CZYM) -
śr.-w.-niem. segenen 'błogosławić, udzielać błogosławieństwa, przeżegnać krzyżem'
z łac. signāre 'zaopatrzyć znakiem, oznaczyć'
Por. współczesne niem. segnen