-
3.
pot. wykorzystywać kogoś do ciężkiej pracy -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe -
- orać kimś jak łysymi końmi, jak wołem, jak wołami
-
Nie pozwoliłam sobą pomiatać i pod tym względem nie mogę narzekać. Ale że orała we mnie po piętnaście godzin, że chwilami padałam ze zmęczenia, to już inna sprawa.
źródło: KWSJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
Ludzie od czasu powodzi sprzed trzydziestu lat nie za bardzo wychodzili w pole, tym bardziej że deszcz mógłby wyłożyć zboże, dziki wyjść z lasu, a w ogóle nikt w ludzi nie orał jak w Żydów za faraona, klimat panował umiarkowany, kto miał, ten miał, kto nie miał, ten się nie martwił.
źródło: KWSJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
Twój stary orze we mnie jak w łysego konia, kości nie czuję - zełgał. - Powiem ojcu, żeby cię na parę dni zwolnił od roboty.
źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977
Dwaj z nich zarzekali się, że lada chwila wyjadą do Londynu, zrobią tam wielkie pieniądze i po powrocie kupią całą sieć sklepów, ale na razie nie mieli ani grosza i Ściepko orał nimi jak wołami.
źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008
Widzą, że ma głowę do wszystkiego, to orzą nim, ile się da.
źródło: KWSJP: Władysław Dunarowski: Skazani na dożywocie, 1985
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. orzę
kwestion. oram
orzemy
kwestion. oramy
2 os. orzesz
kwestion. orasz
orzecie
kwestion. oracie
3 os. orze
kwestion. ora
orzą
kwestion. orają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. orałem
+(e)m orał
orałam
+(e)m orała
orałom
+(e)m orało
oraliśmy
+(e)śmy orali
orałyśmy
+(e)śmy orały
2 os. orałeś
+(e)ś orał
orałaś
+(e)ś orała
orałoś
+(e)ś orało
oraliście
+(e)ście orali
orałyście
+(e)ście orały
3 os. orał
orała
orało
orali
orały
bezosobnik: orano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę orał
będę orać
będę orała
będę orać
będę orało
będę orać
będziemy orali
będziemy orać
będziemy orały
będziemy orać
2 os. będziesz orał
będziesz orać
będziesz orała
będziesz orać
będziesz orało
będziesz orać
będziecie orali
będziecie orać
będziecie orały
będziecie orać
3 os. będzie orał
będzie orać
będzie orała
będzie orać
będzie orało
będzie orać
będą orali
będą orać
będą orały
będą orać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. orzmy
kwestion. orajmy
kwestion. órzmy
2 os. orz
kwestion. oraj
kwestion. órz
orzcie
kwestion. orajcie
kwestion. órzcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. orałbym
bym orał
orałabym
bym orała
orałobym
bym orało
oralibyśmy
byśmy orali
orałybyśmy
byśmy orały
2 os. orałbyś
byś orał
orałabyś
byś orała
orałobyś
byś orało
oralibyście
byście orali
orałybyście
byście orały
3 os. orałby
by orał
orałaby
by orała
orałoby
by orało
oraliby
by orali
orałyby
by orały
bezosobnik: orano by
bezokolicznik: orać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
orząc
kwestion. orając
gerundium: oranie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. oranie
orania
D. orania
orań
C. oraniu
oraniom
B. oranie
orania
N. oraniem
oraniami
Ms. oraniu
oraniach
W. oranie
orania
imiesłów przymiotnikowy czynny: orzący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. orzący
kwestion. orający
orzący
kwestion. orający
orzący
kwestion. orający
orzące
kwestion. orające
orząca
kwestion. orająca
D. orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzącej
kwestion. orającej
C. orzącemu
kwestion. orającemu
orzącemu
kwestion. orającemu
orzącemu
kwestion. orającemu
orzącemu
kwestion. orającemu
orzącej
kwestion. orającej
B. orzącego
kwestion. orającego
orzącego
kwestion. orającego
orzący
kwestion. orający
orzące
kwestion. orające
orzącą
kwestion. orającą
N. orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącą
kwestion. orającą
Ms. orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącej
kwestion. orającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. orzący
kwestion. orający
orzący
kwestion. orający
orzące
kwestion. orające
orzące
kwestion. orające
D. orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
C. orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
orzącym
kwestion. orającym
B. orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzące
kwestion. orające
N. orzącymi
kwestion. orającymi
orzącymi
kwestion. orającymi
orzącymi
kwestion. orającymi
orzącymi
kwestion. orającymi
Ms. orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
orzących
kwestion. orających
-
+ orać + w KOGO+ orać + KIM -
psł. *orati 'orać'