ufać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

sądzić, że coś nastąpi i że stanie się dobrze, że to nastąpi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wierzyć

Połączenia

ufać w powodzenie misji, w szczęśliwe zakończenie

Cytaty

	Mamy powody ufać, że historia się nie powtórzy. źródło: NKJP: Groźba swastyki, 1960
	O nagłych zmianach pogody w górach wie każdy taternik i powinien brać taką okoliczność w rachubę, ale Janek […] zawsze skłonny był ufać, że los okaże się mu przychylny. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet, 2004
	Ufajmy w zwycięstwo naszej sprawy [...]. źródło: NKJP: Agnieszka Kublik, Gazeta Wyborcza, 1995-11-21
	Ufano, że będzie kontynuował politykę dziada i wuja, że potrafi rządzić zgodnie z zasadami ustrojowymi przyjętymi w Rzeczypospolitej. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1996
	Zdaniem Amnesty International nie można ufać, że strona chińska dotrzyma tych warunków, nawet jeśli obieca to polskiemu Ministerstwu Sprawiedliwości. źródło: NKJP: Jerzy Jachowicz, Gazeta Wyborcza, 1996-09-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ufam	ufamy
2 os.	ufasz	ufacie
3 os.	ufa	ufają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ufałem +(e)m ufał	ufałam +(e)m ufała	ufałom +(e)m ufało	ufaliśmy +(e)śmy ufali	ufałyśmy +(e)śmy ufały
2 os.	ufałeś +(e)ś ufał	ufałaś +(e)ś ufała	ufałoś +(e)ś ufało	ufaliście +(e)ście ufali	ufałyście +(e)ście ufały
3 os.	ufał	ufała	ufało	ufali	ufały

bezosobnik: ufano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ufał będę ufać	będę ufała będę ufać	będę ufało będę ufać	będziemy ufali będziemy ufać	będziemy ufały będziemy ufać
2 os.	będziesz ufał będziesz ufać	będziesz ufała będziesz ufać	będziesz ufało będziesz ufać	będziecie ufali będziecie ufać	będziecie ufały będziecie ufać
3 os.	będzie ufał będzie ufać	będzie ufała będzie ufać	będzie ufało będzie ufać	będą ufali będą ufać	będą ufały będą ufać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ufajmy
2 os.	ufaj	ufajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ufałbym bym ufał	ufałabym bym ufała	ufałobym bym ufało	ufalibyśmy byśmy ufali	ufałybyśmy byśmy ufały
2 os.	ufałbyś byś ufał	ufałabyś byś ufała	ufałobyś byś ufało	ufalibyście byście ufali	ufałybyście byście ufały
3 os.	ufałby by ufał	ufałaby by ufała	ufałoby by ufało	ufaliby by ufali	ufałyby by ufały

bezosobnik: ufano by

bezokolicznik: ufać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ufając

gerundium: ufanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ufanie	ufania
D.	ufania	ufań
C.	ufaniu	ufaniom
B.	ufanie	ufania
N.	ufaniem	ufaniami
Ms.	ufaniu	ufaniach
W.	ufanie	ufania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ufający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ufający	ufający	ufający	ufające	ufająca
D.	ufającego	ufającego	ufającego	ufającego	ufającej
C.	ufającemu	ufającemu	ufającemu	ufającemu	ufającej
B.	ufającego	ufającego	ufający	ufające	ufającą
N.	ufającym	ufającym	ufającym	ufającym	ufającą
Ms.	ufającym	ufającym	ufającym	ufającym	ufającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ufający	ufający	ufające	ufające
D.	ufających	ufających	ufających	ufających
C.	ufającym	ufającym	ufającym	ufającym
B.	ufających	ufających	ufających	ufające
N.	ufającymi	ufającymi	ufającymi	ufającymi
Ms.	ufających	ufających	ufających	ufających

Składnia

tylko Rz osobowy	+	ufać	+	że + ZDANIE
tylko Rz osobowy	+	ufać	+	w + CO

Pochodzenie

psł. *upъvati

Psł. czasownik z przedrostkiem *u- od *pъvati 'być o czymś przekonanym, spodziewać się, mieć nadzieję'. Por. st.pol. (z XIV-XV w.) pwać 'ufać, mieć nadzieję', pwa 'nadzieja'.