-
1.
urządzenie umożliwiające zatrzymywanie lub zmniejszenie prędkości ruchomych części maszyn i pojazdów -
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Urządzenia i maszyny
budowa urządzeń i maszyn
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Transport
transport lądowy -
- awaryjny, rowerowy, samochodowy; automatyczny, cierny, hydrauliczny, mechaniczny, pneumatyczny, samoczynny, ściągający, tarczowy; nożny, ręczny; przedni, tylny; sprawny, uszkodzony, wzmocniony, zablokowany, zaciągnięty, zepsuty hamulec; hamulec pociągowy, silnikowy; aerodynamiczny, bębnowy, klockowy, nożny, pomocniczy, postojowy, szczękowy, szynowy, wylotowy, zespolony
- hamulec koła, pociągu, pojazdu, wagonu; bezpieczeństwa
- hamulce w aucie, w rowerze, w wózku
- hamulec i sprzęgło; amortyzatory i hamulce
- dźwignia, pedał, rączka, tarcza, zaciski; awaria, wspomaganie; skuteczność, sprawność hamulca; blokada, kontrola, próba, regulacja; system, układ; pisk, zgrzyt hamulców
- kłopoty, problem z hamulcami
- hamulec blokuje coś, działa, zatrzymał się; wysiadł, zawiódł/zawodzi, zepsuł się; zapiszczał
- użyć/używać hamulca
- nacisnąć/naciskać, wcisnąć, wdepnąć; zaciągnąć, zwolnić/zwalniać; uruchomić/uruchamiać, włączyć/włączać; sprawdzić/sprawdzać hamulec
- nacisnąć/naciskać na hamulec; pociągnąć za hamulec; wyposażyć coś w hamulec
- zapomnieć o hamulcach
-
Kaśka odruchowo wdusiła hamulec i chociaż do samego końca nie udało jej się zatrzymać wozu, prędkość znacząco spadła.
źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005
Ja to jeszcze dam radę zatrzymać, szarpnąć za hamulec bezpieczeństwa albo zjechać na Berdyczów.
źródło: NKJP: Iwona L. Konieczna; Paweł Tomczyk: Szarlotka z ogryzków, 2006
Kiedy licznik pokazał siedemdziesiąt, skręcił kierownicę, zaciągnął hamulec ręczny i gdy samochód zaczął się obracać, puścił hamulec, zredukował bieg, wcisnął gaz i po chwili był znów na Puławskiej, mknąc w kierunku centrum.
źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005
Kierowca wcisnął hamulec, parą gramolących się z przedziału desantu żołnierzy zarzuciło z powrotem na ławki.
źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008
Czyjaś piżama, jej górna część ląduje na przedniej szybie autobusu, kierowca naciska hamulec, pasażerowie lecą do przodu [...].
źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Chodźcie, idziemy, 2007
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. hamulec
hamulce
D. hamulca
hamulców
C. hamulcowi
hamulcom
B. hamulec
hamulce
N. hamulcem
hamulcami
Ms. hamulcu
hamulcach
W. hamulcu
hamulce
-
niem. Hemmholz 'drzewo do hamowania, hamulec'