Jak korzystać ze słownika?

order

  • Definicja
    honorowe odznaczenie w postaci gwiazdy, krzyża lub medalu przyznawane komuś za zasługi w jakiejś dziedzinie
  • Noty o użyciu

    Używane w nazwach orderów i odznaczeń, wówczas zapisywane wielką literą, np.  Oficerski Order Odrodzenia Polski ,  Order Uśmiechu .

  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Funkcjonowanie państwa

    urzędy i ich funkcjonowanie

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  odznaczenie
  • Połączenia
    • wysoki; międzynarodowy, polski, rosyjski... order; order państwowy, rycerski; ordery carskie, cywilne
    • order I, najwyższej klasy, I, II stopnia
    • order z czasów I, II wojny światowej
    • order za odwagę, za osiągnięcia sportowe, za pomoc, za udział w wojnie, w walce..., za zasługi (rycerskie, wojenne...); ordery za męstwo
    • order na piersi, na szyi
    • order i medal; ordery i awanse, ordery i odznaczenia, ordery i tytuły
    • kawaler, komandor, oficer, rycerz orderu; hierarchia, klasa, statut, symbolika; historia orderów
    • kandydaci do orderu
    • frak, mundur z orderem
    • dać/dawać, nadać/nadawać, przypiąć/przypinać, przyznać/przyznawać, wręczyć; dostać/dostawać, oddać, odebrać, otrzymać/otrzymywać, przyjąć, zwrócić order; rozdać/rozdawać; oddawać ordery
    • nagrodzić, odznaczyć orderem; błysnąć orderami
    • nominowany do orderu
    • zasługiwać na order; zasłużyć na ordery
    • paradować z orderami
  • Cytaty

    W grudniu 1944 r. Order Orła Białego dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego uznany został za najwyższy order w wyzwalanej Polsce.

    źródło: NKJP: Marek Henzler: Od Sasa do Kwasa, Polityka, 2003-01-04

    [...] zagrał na wiolonczeli zarówno w todze doktora honoris causa w Akademii Muzycznej, jak i z 22 orderami na piersi (w tym świeżo nadanym Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP) w Pałacu Prezydenckim.

    źródło: NKJP: Dorota Szwarcman: Podróż sentymentalna Artysty do kraju przodków, Gazeta Wyborcza, 1997-04-18

    W Muzeum Brackim „Celestat” przy ul. Lubicz 16 zbierze się Kapituła św. Sebastiana, która przyzna ordery za zasługi w pielęgnowaniu tradycji i krzewieniu idei integracji europejskiej (w sobotę 29 sierpnia).

    źródło: NKJP: Strzelanie na Błoniach, ordery w Celestacie, Dziennik Polski, 1998-08-05

    Myśmy zasłużyli na ordery, bo walczyliśmy także w sytuacji beznadziejnej, mimo że mieliśmy wybór, że mieliśmy propozycje ze strony hitlerowskich Niemiec, żeby zawrzeć sojusz.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.09.2003

  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. order
    		 ordery
    D. orderu
    		 orderów
    C. orderowi
    		 orderom
    B. order
    		 ordery
    N. orderem
    		 orderami
    Ms. orderze
    		 orderach
    W. orderze
    		 ordery
  • Pochodzenie

    ang.

    z fr. ordre

    Pierwotnym źródłem jest łac. ordō 'rząd, szereg; jednostka wojskowa; sta, klasa, pozycja'

CHRONOLOGIZACJA:
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 13.05.2011