kurczyć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zmniejszać swoje rozmiary

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

wielkość,

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Ubranie

cechy ubrań

hiperonimy:

zmniejszać się

materiał, ubranie, żołądek kurczy się; komórki, palce, mięśnie kurczą się
kurczyć się do jakichś rozmiarów
kurczyć się na starość
kurczyć się po praniu
kurczyć się z zimna, ze strachu
móc kurczyć się
kurczyć się i rozkurczać, kurczyć się i zanikać; stygnąć i kurczyć się, topnieć i kurczyć się, wysychać i kurczyć się

	Czuł, że zapada się w sobie, że kurczy się do rozmiarów kukiełki. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
	Palce odmawiały posłuszeństwa, kurczyły się. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005
	W ciągu jednej doby serce kurczy się około 100 tys. razy i tłoczy ok. 7 ton krwi. źródło: NKJP: Serce dla serca, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2002-12-27
	Kurcząc się z chłodu pod smugami deszczu, prędko przebiegł przestrzeń od stodoły do ganku chałupy. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962.
	Cieśle starali się wykorzystywać naturalne tendencje do kurczenia się i pęcznienia drewna, dzięki temu mogli zmniejszyć ciężar konstrukcji, nie tracąc na jej wytrzymałości. źródło: NKJP: Andrzej Nazar: Ciesielska sztuka, Dziennik Polski - Dom, 2002-09-18

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kurczyłem się +(e)m się kurczył	kurczyłam się +(e)m się kurczyła	kurczyłom się +(e)m się kurczyło	kurczyliśmy się +(e)śmy się kurczyli	kurczyłyśmy się +(e)śmy się kurczyły
2 os.	kurczyłeś się +(e)ś się kurczył	kurczyłaś się +(e)ś się kurczyła	kurczyłoś się +(e)ś się kurczyło	kurczyliście się +(e)ście się kurczyli	kurczyłyście się +(e)ście się kurczyły
3 os.	kurczył się	kurczyła się	kurczyło się	kurczyli się	kurczyły się

bezosobnik: kurczono się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się kurczył będę się kurczyć	będę się kurczyła będę się kurczyć	będę się kurczyło będę się kurczyć	będziemy się kurczyli będziemy się kurczyć	będziemy się kurczyły będziemy się kurczyć
2 os.	będziesz się kurczył będziesz się kurczyć	będziesz się kurczyła będziesz się kurczyć	będziesz się kurczyło będziesz się kurczyć	będziecie się kurczyli będziecie się kurczyć	będziecie się kurczyły będziecie się kurczyć
3 os.	będzie się kurczył będzie się kurczyć	będzie się kurczyła będzie się kurczyć	będzie się kurczyło będzie się kurczyć	będą się kurczyli będą się kurczyć	będą się kurczyły będą się kurczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kurczmy się
2 os.	kurcz się	kurczcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kurczyłbym się bym się kurczył	kurczyłabym się bym się kurczyła	kurczyłobym się bym się kurczyło	kurczylibyśmy się byśmy się kurczyli	kurczyłybyśmy się byśmy się kurczyły
2 os.	kurczyłbyś się byś się kurczył	kurczyłabyś się byś się kurczyła	kurczyłobyś się byś się kurczyło	kurczylibyście się byście się kurczyli	kurczyłybyście się byście się kurczyły
3 os.	kurczyłby się by się kurczył	kurczyłaby się by się kurczyła	kurczyłoby się by się kurczyło	kurczyliby się by się kurczyli	kurczyłyby się by się kurczyły

bezosobnik: kurczono by się

bezokolicznik: kurczyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: kurcząc się

gerundium: kurczenie się

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: kurczący się

odpowiednik aspektowy: skurczyć się

Zob. kurczyć