pętać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

3. ograniczać

  • Definicja

    3.

    ograniczać czyjeś działanie
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  krępować
    hiperonimy:  ograniczać
  • Cytaty

    [...] Wystarczy dać ludziom możliwość działania, nie pętać ich podatkami i mitręgą urzędową, a oni sami wszystko uporządkują, zgodnie z logiką życia i ekonomii.

    źródło: NKJP: W. Hagedorny: Rozsądek i okolice: Bezrządzie, Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-26

    Ten szantaż pęta ich intelektualnie, koncepcyjnie i programowo.

    źródło: NKJP: Piotr Skwieciński: Demokratyczny szantaż, czyli dwa narody, Fronda, nr 9-10, 1998

    - Ludzie rządzący wolną Polską systematycznie, od 15 lat pętają naszą inicjatywę.

    źródło: NKJP: Włodzimierz Knap: Powstrzymać socjalizm, Dziennik Polski, 2005-04-01

    Jak uwięzić strach, by nie pętał naszych decyzji? Iść za głosem serca, sumienia, rozumu.

    źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008

    Ograniczał on i krępował swobodę jednostki [...]. Zawsze było tak, że podczas gdy jedni rwali pętające ich więzi tradycji czy konwenansu, inni szukali w nich schronienia przed niepewnością i ryzykiem budowania siebie samego według własnych wzorców.

    źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Biedny monsieur Dupont, Gazeta Wyborcza, 1997-02-07
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. pętam
    		 pętamy
    2 os. pętasz
    		 pętacie
    3 os. pęta
    		 pętają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. pętałem
    +(e)m pętał
    		 pętałam
    +(e)m pętała
    		 pętałom
    +(e)m pętało
    		 pętaliśmy
    +(e)śmy pętali
    		 pętałyśmy
    +(e)śmy pętały
    2 os. pętałeś
    +(e)ś pętał
    		 pętałaś
    +(e)ś pętała
    		 pętałoś
    +(e)ś pętało
    		 pętaliście
    +(e)ście pętali
    		 pętałyście
    +(e)ście pętały
    3 os. pętał
    		 pętała
    		 pętało
    		 pętali
    		 pętały

    bezosobnik: pętano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę pętał
    będę pętać
    		 będę pętała
    będę pętać
    		 będę pętało
    będę pętać
    		 będziemy pętali
    będziemy pętać
    		 będziemy pętały
    będziemy pętać
    2 os. będziesz pętał
    będziesz pętać
    		 będziesz pętała
    będziesz pętać
    		 będziesz pętało
    będziesz pętać
    		 będziecie pętali
    będziecie pętać
    		 będziecie pętały
    będziecie pętać
    3 os. będzie pętał
    będzie pętać
    		 będzie pętała
    będzie pętać
    		 będzie pętało
    będzie pętać
    		 będą pętali
    będą pętać
    		 będą pętały
    będą pętać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. pętajmy
    2 os. pętaj
    		 pętajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. pętałbym
    bym pętał
    		 pętałabym
    bym pętała
    		 pętałobym
    bym pętało
    		 pętalibyśmy
    byśmy pętali
    		 pętałybyśmy
    byśmy pętały
    2 os. pętałbyś
    byś pętał
    		 pętałabyś
    byś pętała
    		 pętałobyś
    byś pętało
    		 pętalibyście
    byście pętali
    		 pętałybyście
    byście pętały
    3 os. pętałby
    by pętał
    		 pętałaby
    by pętała
    		 pętałoby
    by pętało
    		 pętaliby
    by pętali
    		 pętałyby
    by pętały

    bezosobnik: pętano by

    bezokolicznik: pętać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: pętając

    gerundium: pętanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: pętający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: pętany

    odpowiednik aspektowy: spętać

  • Składnia
    bez ograniczeń + pętać +
    KOGO/CO + (CZYM)
  • Pochodzenie

    psł. *pǫtati 'zakładać pęta, spętywać'

    Forma prasłowiańska jest czasownikiem odrzeczownikowym od psł. *pǫto 'narzędzie do wiązania, związywania, pęta, więzy'; zob. pęto