wstydzić się - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

bać się jak inne osoby ocenią nasz wygląd, zachowanie lub uczucia i dlatego odczuwać skrępowanie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

emocje i uczucia

wstydzić się uczuć; łez, płaczu, wzruszenia; miłości; własnej słabości; swojego ciała; biedy; (swojego) pochodzenia, stanu; polskości; kolegów, ludzi
wstydzić się prosić, pytać, zapytać o coś; ujawnić, wyznać coś; przyznać / przyznawać do czegoś; rozebrać / rozbierać; śpiewać; wejść

	W święta Bożego Narodzenia, a zwłaszcza w czasie wieczerzy wigilijnej, zewnętrzne znaki serdeczności mimo wszystko dochodzą mocno do głosu. Jakby mniej wstydzimy się naszych uczuć bliskości, serdeczności. źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010
	[...] dziecko nie chciało zdjąć chustki, wycofało się tyłem do kąta. Wyciągnęła je stamtąd dopiero Wala. Siłą zdjęła mu chustkę. - Wstydzi się, że nie ma włosów. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990
	Ofiary przemocy utrzymują ją w tajemnicy, ponieważ wstydzą się powiedzieć, co dzieje się w ich domu lub boją się odrzucenia przez otoczenie. źródło: NKJP: AD: FORUM CZYTELNIKÓW, Gazeta Poznańska, 2005-08-03
	Piotr opowiadał półgłosem, jakby wstydząc się wzruszenia i tego, że w ogóle ośmiela się tak dużo mówić, o śladach kopyt w dębowym progu. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Sosna i pies: poemat z zagrody, 2008
	Pierwszym oświeconym Indianinem był prezydent Benito Juarez, urodzony w zapoteckiej wiosce Guelatao. Wcześnie osierocony, pasał w dzieciństwie trzodę swojego stryja. Robiąc karierę polityczną, wstydził się pochodzenia. źródło: NKJP: Witold Jacórzyński; Dariusz Wołowski: Wojownik w labiryncie, Gazeta Wyborcza, 1994-01-25

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wstydziłem się +(e)m się wstydził	wstydziłam się +(e)m się wstydziła	wstydziłom się +(e)m się wstydziło	wstydziliśmy się +(e)śmy się wstydzili	wstydziłyśmy się +(e)śmy się wstydziły
2 os.	wstydziłeś się +(e)ś się wstydził	wstydziłaś się +(e)ś się wstydziła	wstydziłoś się +(e)ś się wstydziło	wstydziliście się +(e)ście się wstydzili	wstydziłyście się +(e)ście się wstydziły
3 os.	wstydził się	wstydziła się	wstydziło się	wstydzili się	wstydziły się

bezosobnik: wstydzono się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się wstydził będę się wstydzić	będę się wstydziła będę się wstydzić	będę się wstydziło będę się wstydzić	będziemy się wstydzili będziemy się wstydzić	będziemy się wstydziły będziemy się wstydzić
2 os.	będziesz się wstydził będziesz się wstydzić	będziesz się wstydziła będziesz się wstydzić	będziesz się wstydziło będziesz się wstydzić	będziecie się wstydzili będziecie się wstydzić	będziecie się wstydziły będziecie się wstydzić
3 os.	będzie się wstydził będzie się wstydzić	będzie się wstydziła będzie się wstydzić	będzie się wstydziło będzie się wstydzić	będą się wstydzili będą się wstydzić	będą się wstydziły będą się wstydzić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wstydźmy się
2 os.	wstydź się	wstydźcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wstydziłbym się bym się wstydził	wstydziłabym się bym się wstydziła	wstydziłobym się bym się wstydziło	wstydzilibyśmy się byśmy się wstydzili	wstydziłybyśmy się byśmy się wstydziły
2 os.	wstydziłbyś się byś się wstydził	wstydziłabyś się byś się wstydziła	wstydziłobyś się byś się wstydziło	wstydzilibyście się byście się wstydzili	wstydziłybyście się byście się wstydziły
3 os.	wstydziłby się by się wstydził	wstydziłaby się by się wstydziła	wstydziłoby się by się wstydziło	wstydziliby się by się wstydzili	wstydziłyby się by się wstydziły

bezosobnik: wstydzono by się

bezokolicznik: wstydzić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wstydząc się

gerundium: wstydzenie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wstydzący się

	+	wstydzić się	+	CZEGO
	+	wstydzić się	+	BEZOKOLICZNIK

psł. *styděti (sę) 'wstydzić się (odczuwać nieprzyjemne uczucie wstydu)' < 'odczuwać chłód, zimno'

W polskim wyraz otrzymał przedrostek wz-.
W etymologicznym związku z studzić, stygnąć (zob.)