rozwierać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

książk. powodować, że przedmiot nie blokuje dostępu do wnętrza czegoś

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Najbliższe środowisko życia człowieka

czynności związane z codziennym życiem w domu

	synonimy:	odmykać otwierać roztwierać
	antonimy:	zamykać

Połączenia

rozwierać okno
rozwieranie (szyjki) macicy

Cytaty

Nie zastanawiałem się nad tym, czy są jadalne, czy nie, i czy ich spożycie może mi zaszkodzić, tylko wybierałem je z wody, a ułożywszy spory kopczyk na kępie trawy, jąłem rozwierać muszle ostrym płaskim ułomkiem obsydianu, czyli szkła wulkanicznego, który tam znalazłem.

źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Spaliśmy przy otwartych drzwiach. Październikowy wiatr nieraz rozwierał je z hukiem.

źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka: Gęsty las, 1965

Przy pisuarach, w terenie, oddając mocz, rytmicznie kurczyłem i rozwierałem mięsień, regulując strumień moczu.

źródło: KWSJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwieram	rozwieramy
2 os.	rozwierasz	rozwieracie
3 os.	rozwiera	rozwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwierałem +(e)m rozwierał	rozwierałam +(e)m rozwierała	rozwierałom +(e)m rozwierało	rozwieraliśmy +(e)śmy rozwierali	rozwierałyśmy +(e)śmy rozwierały
2 os.	rozwierałeś +(e)ś rozwierał	rozwierałaś +(e)ś rozwierała	rozwierałoś +(e)ś rozwierało	rozwieraliście +(e)ście rozwierali	rozwierałyście +(e)ście rozwierały
3 os.	rozwierał	rozwierała	rozwierało	rozwierali	rozwierały

bezosobnik: rozwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozwierał będę rozwierać	będę rozwierała będę rozwierać	będę rozwierało będę rozwierać	będziemy rozwierali będziemy rozwierać	będziemy rozwierały będziemy rozwierać
2 os.	będziesz rozwierał będziesz rozwierać	będziesz rozwierała będziesz rozwierać	będziesz rozwierało będziesz rozwierać	będziecie rozwierali będziecie rozwierać	będziecie rozwierały będziecie rozwierać
3 os.	będzie rozwierał będzie rozwierać	będzie rozwierała będzie rozwierać	będzie rozwierało będzie rozwierać	będą rozwierali będą rozwierać	będą rozwierały będą rozwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwierajmy
2 os.	rozwieraj	rozwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwierałbym bym rozwierał	rozwierałabym bym rozwierała	rozwierałobym bym rozwierało	rozwieralibyśmy byśmy rozwierali	rozwierałybyśmy byśmy rozwierały
2 os.	rozwierałbyś byś rozwierał	rozwierałabyś byś rozwierała	rozwierałobyś byś rozwierało	rozwieralibyście byście rozwierali	rozwierałybyście byście rozwierały
3 os.	rozwierałby by rozwierał	rozwierałaby by rozwierała	rozwierałoby by rozwierało	rozwieraliby by rozwierali	rozwierałyby by rozwierały

bezosobnik: rozwierano by

bezokolicznik: rozwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozwierając

gerundium: rozwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwieranie	rozwierania
D.	rozwierania	rozwierań
C.	rozwieraniu	rozwieraniom
B.	rozwieranie	rozwierania
N.	rozwieraniem	rozwieraniami
Ms.	rozwieraniu	rozwieraniach
W.	rozwieranie	rozwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwierający	rozwierający	rozwierający	rozwierające	rozwierająca
D.	rozwierającego	rozwierającego	rozwierającego	rozwierającego	rozwierającej
C.	rozwierającemu	rozwierającemu	rozwierającemu	rozwierającemu	rozwierającej
B.	rozwierającego	rozwierającego	rozwierający	rozwierające	rozwierającą
N.	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającą
Ms.	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwierający	rozwierający	rozwierające	rozwierające
D.	rozwierających	rozwierających	rozwierających	rozwierających
C.	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającym	rozwierającym
B.	rozwierających	rozwierających	rozwierających	rozwierające
N.	rozwierającymi	rozwierającymi	rozwierającymi	rozwierającymi
Ms.	rozwierających	rozwierających	rozwierających	rozwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwierany	rozwierany	rozwierany	rozwierane	rozwierana
D.	rozwieranego	rozwieranego	rozwieranego	rozwieranego	rozwieranej
C.	rozwieranemu	rozwieranemu	rozwieranemu	rozwieranemu	rozwieranej
B.	rozwieranego	rozwieranego	rozwierany	rozwierane	rozwieraną
N.	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranym	rozwieraną
Ms.	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwierani	rozwierani	rozwierane	rozwierane
D.	rozwieranych	rozwieranych	rozwieranych	rozwieranych
C.	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranym	rozwieranym
B.	rozwieranych	rozwieranych	rozwieranych	rozwierane
N.	rozwieranymi	rozwieranymi	rozwieranymi	rozwieranymi
Ms.	rozwieranych	rozwieranych	rozwieranych	rozwieranych

odpowiednik aspektowy: rozewrzeć

Składnia

+

rozwierać

+

CO + (CZYM)

Pochodzenie

Zob. rozewrzeć (okno, książkę)