-
4.
być gotowym komuś pomóc w sposób odpowiedni do sytuacji -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich -
- służyć radą, dobrym słowem, doświadczeniem, gościną, informacjami, pożyczką, pomocą
- służyć w kłopotach, w potrzebie
-
Wanda chodziła po wsi jak po własnym folwarku. Wstępowała do chat, gdzie ktoś chorował lub płakał, służyła radą i pomocą.
źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997
- [...] wszystko dobrze, ale należy sprowadzić chirurga z Wilna. My na razie służymy gościną, prawda, papo?
Ojciec kiwnął w milczeniu głową.
źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987
Przed wejściem na most, pod daszkiem z liści palmowych, siedzi po turecku półnagi dziadek z maleńką lampką naftową. Kiedy przechodzień sięga po papierosa, dziadek służy ogniem.
źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Obrońcy kraju maszerują w dal, Gazeta Wyborcza, 1995-02-10
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. służę
służymy
2 os. służysz
służycie
3 os. służy
służą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. służyłem
+(e)m służył
służyłam
+(e)m służyła
służyłom
+(e)m służyło
służyliśmy
+(e)śmy służyli
służyłyśmy
+(e)śmy służyły
2 os. służyłeś
+(e)ś służył
służyłaś
+(e)ś służyła
służyłoś
+(e)ś służyło
służyliście
+(e)ście służyli
służyłyście
+(e)ście służyły
3 os. służył
służyła
służyło
służyli
służyły
bezosobnik: służono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę służył
będę służyć
będę służyła
będę służyć
będę służyło
będę służyć
będziemy służyli
będziemy służyć
będziemy służyły
będziemy służyć
2 os. będziesz służył
będziesz służyć
będziesz służyła
będziesz służyć
będziesz służyło
będziesz służyć
będziecie służyli
będziecie służyć
będziecie służyły
będziecie służyć
3 os. będzie służył
będzie służyć
będzie służyła
będzie służyć
będzie służyło
będzie służyć
będą służyli
będą służyć
będą służyły
będą służyć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. służmy
2 os. służ
służcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. służyłbym
bym służył
służyłabym
bym służyła
służyłobym
bym służyło
służylibyśmy
byśmy służyli
służyłybyśmy
byśmy służyły
2 os. służyłbyś
byś służył
służyłabyś
byś służyła
służyłobyś
byś służyło
służylibyście
byście służyli
służyłybyście
byście służyły
3 os. służyłby
by służył
służyłaby
by służyła
służyłoby
by służyło
służyliby
by służyli
służyłyby
by służyły
bezosobnik: służono by
bezokolicznik: służyć
imiesłów przysłówkowy współczesny: służąc
gerundium: służenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. służenie
służenia
D. służenia
służeń
C. służeniu
służeniom
B. służenie
służenia
N. służeniem
służeniami
Ms. służeniu
służeniach
W. służenie
służenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: służący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. służący
służący
służący
służące
służąca
D. służącego
służącego
służącego
służącego
służącej
C. służącemu
służącemu
służącemu
służącemu
służącej
B. służącego
służącego
służący
służące
służącą
N. służącym
służącym
służącym
służącym
służącą
Ms. służącym
służącym
służącym
służącym
służącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. służący
służący
służące
służące
D. służących
służących
służących
służących
C. służącym
służącym
służącym
służącym
B. służących
służących
służących
służące
N. służącymi
służącymi
służącymi
służącymi
Ms. służących
służących
służących
służących
-
Rzosobowy + służyć + (KOMU) + CZYM -
psł. *služiti, *služǫ 'pełnić obowiązki sługi, usługiwać, obsługiwać, służyć komuś, pracować dla kogoś'
Zob. sługa