-
3.
wyrzucać coś z siebie przez jakiś otwór szybko i z dużą siłą -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Ziemia
budowa Ziemi
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Urządzenia i maszyny
funkcjonowanie urządzeń i maszyn -
- smok zionie (ogniem)
- zionąć dymem, ogniem
-
Garbarnia miała kominy krótkie i pękate - zionęły smrodliwym dymem.
źródło: NKJP: Teofil Konar: Walizka Pana Liwy, 2007
Tradycyjnie już o północy działa ogniem zioną, by godnie Nowy Rok powitać [...].
źródło: NKJP: (kap): W czasach Polski sarmackiej, Dziennik Bałtycki, 2001-11-13
Statek, jak odwrócony wulkan zionący ogniem, wisiał pół mili nad ospowatą płaszczyzną, z utopionymi w piaskach skalnymi grzędami.
źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964
Miał wrażenie, że jakiś smok okrutnik wydrążył mu dziurę w klatce piersiowej, a potem zionął ogniem do środka.
źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zionę
zioniemy
2 os. zioniesz
zioniecie
3 os. zionie
zioną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zionąłem
+(e)m zionął
zionęłam
+(e)m zionęła
zionęłom
+(e)m zionęło
zionęliśmy
+(e)śmy zionęli
zionęłyśmy
+(e)śmy zionęły
2 os. zionąłeś
+(e)ś zionął
zionęłaś
+(e)ś zionęła
zionęłoś
+(e)ś zionęło
zionęliście
+(e)ście zionęli
zionęłyście
+(e)ście zionęły
3 os. zionął
zionęła
zionęło
zionęli
zionęły
bezosobnik: zionięto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę zionął
będę zionąć
będę zionęła
będę zionąć
będę zionęło
będę zionąć
będziemy zionęli
będziemy zionąć
będziemy zionęły
będziemy zionąć
2 os. będziesz zionął
będziesz zionąć
będziesz zionęła
będziesz zionąć
będziesz zionęło
będziesz zionąć
będziecie zionęli
będziecie zionąć
będziecie zionęły
będziecie zionąć
3 os. będzie zionął
będzie zionąć
będzie zionęła
będzie zionąć
będzie zionęło
będzie zionąć
będą zionęli
będą zionąć
będą zionęły
będą zionąć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ziońmy
2 os. zioń
ziońcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zionąłbym
bym zionął
zionęłabym
bym zionęła
zionęłobym
bym zionęło
zionęlibyśmy
byśmy zionęli
zionęłybyśmy
byśmy zionęły
2 os. zionąłbyś
byś zionął
zionęłabyś
byś zionęła
zionęłobyś
byś zionęło
zionęlibyście
byście zionęli
zionęłybyście
byście zionęły
3 os. zionąłby
by zionął
zionęłaby
by zionęła
zionęłoby
by zionęło
zionęliby
by zionęli
zionęłyby
by zionęły
bezosobnik: zionięto by
bezokolicznik: zionąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zionąc
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zionąwszy
gerundium: zionięcie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zionięcie
zionięcia
D. zionięcia
zionięć
C. zionięciu
zionięciom
B. zionięcie
zionięcia
N. zionięciem
zionięciami
Ms. zionięciu
zionięciach
W. zionięcie
zionięcia
imiesłów przymiotnikowy czynny: zionący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. zionący
zionący
zionący
zionące
zionąca
D. zionącego
zionącego
zionącego
zionącego
zionącej
C. zionącemu
zionącemu
zionącemu
zionącemu
zionącej
B. zionącego
zionącego
zionący
zionące
zionącą
N. zionącym
zionącym
zionącym
zionącym
zionącą
Ms. zionącym
zionącym
zionącym
zionącym
zionącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. zionący
zionący
zionące
zionące
D. zionących
zionących
zionących
zionących
C. zionącym
zionącym
zionącym
zionącym
B. zionących
zionących
zionących
zionące
N. zionącymi
zionącymi
zionącymi
zionącymi
Ms. zionących
zionących
zionących
zionących
-
+ zionąć + CZYM -
psł. *zinǫti 'otworzyć coś szeroko, rozewrzeć; otworzyć się szeroko, rozewrzeć się'
Psł. *zinǫti z przyr. *-no- od psł. *zьjati 'otwierać się, rozwierać się, stać otworem' (pol. ziać), pierwotne znaczenie 'zacząć się otwierać, rozwierać'. Pol. zionąć ma nieregularne -o-, może przez analogię do wionąć.