oglądać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

powstrzymując się od działania, czekać, aż ktoś coś zrobi

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

(nie) oglądać się na czyjąś pomoc, na innych, na rodziców, na rząd, na władzę; oglądać się jeden na drugiego
przestać oglądać się na kogoś

	W dobie podnoszenia stopnia samorządności zachęcam wojewodów i prezydentów do śmiałych działań bez oglądania się na instytucje centralne. źródło: KWSJP: Edward Garścia: „...Ogłaszam Kraków obszarem specjalnie chronionym”, Aura, 1988
	Musisz myśleć samodzielnie. Cokolwiek robisz, nie oglądaj się na innych. Nie warto. źródło: KWSJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Rolnicy, którzy jak zwykle muszą mieć dużo czasu na podjęcie decyzji o zmianie profilu produkcji, czekają na pierwszych ochotników. Jeden ogląda się na drugiego i rezultat jest taki, że ugory pozostają ugorami. źródło: NKJP: Żar drewna, Dziennik Polski, 2002-10-30
	Co to znaczy „ludzie wewnętrznie zniewoleni”? […] To są ludzie, którzy w podstawowych decyzjach nie potrafią być po prostu sobą, lecz zawsze oglądają się na władzę. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995
	Złożona z arystokratów Rada Stanu bezradnie oglądała się na pomoc Napoleona. źródło: KWSJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oglądałem się +(e)m się oglądał	oglądałam się +(e)m się oglądała	oglądałom się +(e)m się oglądało	oglądaliśmy się +(e)śmy się oglądali	oglądałyśmy się +(e)śmy się oglądały
2 os.	oglądałeś się +(e)ś się oglądał	oglądałaś się +(e)ś się oglądała	oglądałoś się +(e)ś się oglądało	oglądaliście się +(e)ście się oglądali	oglądałyście się +(e)ście się oglądały
3 os.	oglądał się	oglądała się	oglądało się	oglądali się	oglądały się

bezosobnik: oglądano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się oglądał będę się oglądać	będę się oglądała będę się oglądać	będę się oglądało będę się oglądać	będziemy się oglądali będziemy się oglądać	będziemy się oglądały będziemy się oglądać
2 os.	będziesz się oglądał będziesz się oglądać	będziesz się oglądała będziesz się oglądać	będziesz się oglądało będziesz się oglądać	będziecie się oglądali będziecie się oglądać	będziecie się oglądały będziecie się oglądać
3 os.	będzie się oglądał będzie się oglądać	będzie się oglądała będzie się oglądać	będzie się oglądało będzie się oglądać	będą się oglądali będą się oglądać	będą się oglądały będą się oglądać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oglądajmy się
2 os.	oglądaj się	oglądajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oglądałbym się bym się oglądał	oglądałabym się bym się oglądała	oglądałobym się bym się oglądało	oglądalibyśmy się byśmy się oglądali	oglądałybyśmy się byśmy się oglądały
2 os.	oglądałbyś się byś się oglądał	oglądałabyś się byś się oglądała	oglądałobyś się byś się oglądało	oglądalibyście się byście się oglądali	oglądałybyście się byście się oglądały
3 os.	oglądałby się by się oglądał	oglądałaby się by się oglądała	oglądałoby się by się oglądało	oglądaliby się by się oglądali	oglądałyby się by się oglądały

bezosobnik: oglądano by się

bezokolicznik: oglądać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: oglądając się

gerundium: oglądanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: oglądający się

Rz_osobowy

+

oglądać się

+

na KOGO/CO

Zob. oglądać

Zwykle neg.