tłusty - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

5.

mający dużo wartościowych składników

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Ziemia

gleba

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Budownictwo

materiały, narzędzia i maszyny budowlane

Połączenia

tłusty beton; tłusta gleba, ziemia; zaprawa

Cytaty

	Czarna, tłusta ziemia z tamtego brzegu warta była wysiłku, rodziła zboże. źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: KROWIA PRZEPRAWA, Gazeta Wyborcza, 1995-08-25
	Przerażająca pustka na szosie i wokół niej, czarna, tłusta gleba leży w dużej części odłogiem, gdzieniegdzie nie zebrana z pól kukurydza. źródło: NKJP: Andrzej Werner: Krew i atrament, 1997
	Tak jak planowałem wcześniej, aby móc łatwiej przykręcić konstrukcję króliczarni, do formy włożyłem we wszystkich kątach kątowniki metalowe. Następnie, na tą przygotowaną, formę wylałem 17 betoniarek – rzadkiego, tłustego betonu. źródło: Internet
	Mury na zewnątrz były otoczone z trzech stron fosą, a z jednej strona rzeką. Dźwignięte z cegły średniowiecznej, są one w środku wypełnione gruzami i kamieniami zalanymi tłustą zaprawą wapienną. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tłusty	tłusty	tłusty	tłuste	tłusta
D.	tłustego	tłustego	tłustego	tłustego	tłustej
C.	tłustemu	tłustemu	tłustemu	tłustemu	tłustej
B.	tłustego	tłustego	tłusty	tłuste	tłustą
N.	tłustym	tłustym	tłustym	tłustym	tłustą
Ms.	tłustym	tłustym	tłustym	tłustym	tłustej
W.	tłusty	tłusty	tłusty	tłuste	tłusta

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tłuści	tłuści	tłuste	tłuste
D.	tłustych	tłustych	tłustych	tłustych
C.	tłustym	tłustym	tłustym	tłustym
B.	tłustych	tłustych	tłustych	tłuste
N.	tłustymi	tłustymi	tłustymi	tłustymi
Ms.	tłustych	tłustych	tłustych	tłustych
W.	tłuści	tłuści	tłuste	tłuste

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tłustszy tłuściejszy	tłustszy tłuściejszy	tłustszy tłuściejszy	tłustsze tłuściejsze	tłustsza tłuściejsza
D.	tłustszego tłuściejszego	tłustszego tłuściejszego	tłustszego tłuściejszego	tłustszego tłuściejszego	tłustszej tłuściejszej
C.	tłustszemu tłuściejszemu	tłustszemu tłuściejszemu	tłustszemu tłuściejszemu	tłustszemu tłuściejszemu	tłustszej tłuściejszej
B.	tłustszego tłuściejszego	tłustszego tłuściejszego	tłustszy tłuściejszy	tłustsze tłuściejsze	tłustszą tłuściejszą
N.	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszą tłuściejszą
Ms.	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszej tłuściejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tłustsi tłuściejsi	tłustsi tłuściejsi	tłustsze tłuściejsze	tłustsze tłuściejsze
D.	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych
C.	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym	tłustszym tłuściejszym
B.	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych	tłustsze tłuściejsze
N.	tłustszymi tłuściejszymi	tłustszymi tłuściejszymi	tłustszymi tłuściejszymi	tłustszymi tłuściejszymi
Ms.	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych	tłustszych tłuściejszych

Pochodzenie

psł. *tl̥stъ [< *tŭlz-to-] 'napęczniały, mający dużą objętość, gruby'

Pierwotny imiesłów bierny na -tъ od niezaświadczonych w językach słowiańskich kontynuantów psł. *tl̥z-ti. Na taką prapostać wskazują odpowiedniki bałtyckie: litew. tulžti, tulžtù 'pęcznieć, nabrzmiewać (np. od wilgoci)', łot. tulzt ‘nabrzmiewać’.