Tatar
-
członek jednego z plemion tureckich, mongolskich lub tunguskich, wchodzących w skład imperium Czyngis-chana, później Złotej Ordy i chanatów kazańskiego, astrachańskiego, krymskiego i syberyjskiego, które zostały podbite przez Rosję w XVI-XVIII w.; obecnie członek jednego z ludów tureckich, żyjących dziś głównie na Powołżu, Syberii, Krymie i Kaukazie
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Przynależność i podział terytorialny
nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną -
- kaukaski, krymski, polski Tatar; prawdziwi Tatarzy
- atak, najazd, napad; chan, przywódca Tatarów
- kampania, krucjata, wyprawa przeciw Tatarom
- zwycięstwo nad Tatarami; obrona, ucieczka przed Tatarami; bitwa, konflikt, walka, wojna z Tatarami
- przesiedlenie, wysiedlenie Tatarów
- Tatarzy nadciągają, najechali, napadli/napadali, oblegali, pustoszyli, spalili, ścigali, uderzyli, walczyli, wymordowali, zdobyli, zniszczyli; wracają
- pobić, pokonać, powstrzymać, rozbić Tatarów
- bronić, obronić, schronić się, uciekać przed Tatarami; walczyć z Tatarami
-
– A wiesz, skąd wziął się ten zwyczaj z lajkonikiem?
– Oczywiście, tatusiu, z czasów gdy Tatarzy oblegali Kraków.
źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997
W rocznicę bitwy stoczonej w 1380 r. z Tatarami przypomniano, że Ruś osłoniła sobą Europę, dzięki czemu mogła ona stworzyć wspaniałą filozofię, literaturę i sztukę.
źródło: NKJP: Janusz Tazbir: My, Europianie, Gazeta Wyborcza, 1996-12-31
- Tatarzy!? - wykrzykuje jedna z kobiet. - Nic tu nie zostawili, my wszystko musieliśmy robić własnymi rękami: gaz, kanalizację. Wszystko! Ale teraz Tatarzy wracają, budują swoje osiedla wokół istniejących miast, z których wygnano ich rodziców.
źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Karateka na mieliźnie, Gazeta Wyborcza, 1994-06-09
Odpowiedzialność zbiorowa leży u podstaw nienawiści rasowej. Była pretekstem także do gnębienia licznych grup etnicznych w Związku Radzieckim (choćby wysiedlenie Tatarów krymskich), nawet i w Polsce (ludność Bieszczadów).
źródło: NKJP: Janusz Szajewski: LISTY, Gazeta Wyborcza, 1994-07-29
[...] za życia męża często jeździliśmy na Krym i zauważyłam, jak mylącym jest określanie wspólną nazwą „Tatarzy” wszystkich najeźdźców Dżyngis-chana, którzy zalali nasz kraj. Tatarzy krymscy, prawdziwi Tatarzy, mają regularne twarze kaukaskie i są szczepem tureckim nie różniącym się wyglądem od Europejczyków.
źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2000
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza liczba mnoga M. Tatar
Tatarzy
ndepr Tatary
depr D. Tatara
Tatarów
C. Tatarowi
Tatarom
B. Tatara
Tatarów
N. Tatarem
Tatarami
Ms. Tatarze
Tatarach
W. Tatarze
Tatarzy
ndepr Tatary
depr
STR
SL
SWil
SJPDor
SJPSz
ISJP
PSWP
USJP