-
2.
składać na kogoś skargę do sądu lub stawiać mu zarzuty -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Prawo i łamanie prawa
sąd -
- prokurator, prokuratura oskarża
- oskarżać na podstawie donosu, na podstawie fałszywych zeznań
- oskarżać o defraudację, o handel bronią, o fałszerstwo, o gwałt, o jazdę po pijanemu, o kłamstwo lustracyjne, o kolaborację, o korupcję, o kradzież, o krzywoprzysięstwo, o ludobójstwo, o molestowanie, o oszustwo, o rozbój, o sabotaż, o szpiegostwo, o współpracę z wywiadem, o współudział w zbrodni, o wyłudzenie, o zabójstwo, o zawłaszczenie majątku, o zdradę stanu, o zniesławienie
- oskarżać przed trybunałem, przed sądem
- oskarżać bezpodstawnie
- oskarżać i sądzić, oskarżać i skazywać
-
W 1949 roku Harlana postawiono [...] przed sądem, oskarżając go – podobnie jak dygnitarzy nazistowskich przed Trybunałem Norymberskim – o zbrodnie przeciw ludzkości.
źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Kino totalitarne: Nazistowskie pragnienie „sprawiedliwości” wobec Żydów, Esensja, 2009-04-08
[…] 13 października 1307 roku uwięził templariuszy przebywających we Francji i wytoczył im proces na soborze w Vienne, oskarżając ich o bezbożność, nieobyczajne praktyki i kontakty z siłami nieczystymi.
źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
[...] byłem świadkiem obrony na warszawskim procesie, gdzie oskarżano jedną z uczestniczek Marca o to, że nawiązała kontakt z wywiadem niemieckim.
źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
Z lotniska [...] przewieziono Imama do więzienia w Kerobokan. Przed balijskim sądem oskarżało go pięciu prokuratorów.
źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. oskarżam
oskarżamy
2 os. oskarżasz
oskarżacie
3 os. oskarża
oskarżają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. oskarżałem
+(e)m oskarżał
oskarżałam
+(e)m oskarżała
oskarżałom
+(e)m oskarżało
oskarżaliśmy
+(e)śmy oskarżali
oskarżałyśmy
+(e)śmy oskarżały
2 os. oskarżałeś
+(e)ś oskarżał
oskarżałaś
+(e)ś oskarżała
oskarżałoś
+(e)ś oskarżało
oskarżaliście
+(e)ście oskarżali
oskarżałyście
+(e)ście oskarżały
3 os. oskarżał
oskarżała
oskarżało
oskarżali
oskarżały
bezosobnik: oskarżano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę oskarżał
będę oskarżać
będę oskarżała
będę oskarżać
będę oskarżało
będę oskarżać
będziemy oskarżali
będziemy oskarżać
będziemy oskarżały
będziemy oskarżać
2 os. będziesz oskarżał
będziesz oskarżać
będziesz oskarżała
będziesz oskarżać
będziesz oskarżało
będziesz oskarżać
będziecie oskarżali
będziecie oskarżać
będziecie oskarżały
będziecie oskarżać
3 os. będzie oskarżał
będzie oskarżać
będzie oskarżała
będzie oskarżać
będzie oskarżało
będzie oskarżać
będą oskarżali
będą oskarżać
będą oskarżały
będą oskarżać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. oskarżajmy
2 os. oskarżaj
oskarżajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. oskarżałbym
bym oskarżał
oskarżałabym
bym oskarżała
oskarżałobym
bym oskarżało
oskarżalibyśmy
byśmy oskarżali
oskarżałybyśmy
byśmy oskarżały
2 os. oskarżałbyś
byś oskarżał
oskarżałabyś
byś oskarżała
oskarżałobyś
byś oskarżało
oskarżalibyście
byście oskarżali
oskarżałybyście
byście oskarżały
3 os. oskarżałby
by oskarżał
oskarżałaby
by oskarżała
oskarżałoby
by oskarżało
oskarżaliby
by oskarżali
oskarżałyby
by oskarżały
bezosobnik: oskarżano by
bezokolicznik: oskarżać
imiesłów przysłówkowy współczesny: oskarżając
gerundium: oskarżanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. oskarżanie
oskarżania
D. oskarżania
oskarżań
C. oskarżaniu
oskarżaniom
B. oskarżanie
oskarżania
N. oskarżaniem
oskarżaniami
Ms. oskarżaniu
oskarżaniach
W. oskarżanie
oskarżania
imiesłów przymiotnikowy czynny: oskarżający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. oskarżający
oskarżający
oskarżający
oskarżające
oskarżająca
D. oskarżającego
oskarżającego
oskarżającego
oskarżającego
oskarżającej
C. oskarżającemu
oskarżającemu
oskarżającemu
oskarżającemu
oskarżającej
B. oskarżającego
oskarżającego
oskarżający
oskarżające
oskarżającą
N. oskarżającym
oskarżającym
oskarżającym
oskarżającym
oskarżającą
Ms. oskarżającym
oskarżającym
oskarżającym
oskarżającym
oskarżającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. oskarżający
oskarżający
oskarżające
oskarżające
D. oskarżających
oskarżających
oskarżających
oskarżających
C. oskarżającym
oskarżającym
oskarżającym
oskarżającym
B. oskarżających
oskarżających
oskarżających
oskarżające
N. oskarżającymi
oskarżającymi
oskarżającymi
oskarżającymi
Ms. oskarżających
oskarżających
oskarżających
oskarżających
imiesłów przymiotnikowy bierny: oskarżany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. oskarżany
oskarżany
oskarżany
oskarżane
oskarżana
D. oskarżanego
oskarżanego
oskarżanego
oskarżanego
oskarżanej
C. oskarżanemu
oskarżanemu
oskarżanemu
oskarżanemu
oskarżanej
B. oskarżanego
oskarżanego
oskarżany
oskarżane
oskarżaną
N. oskarżanym
oskarżanym
oskarżanym
oskarżanym
oskarżaną
Ms. oskarżanym
oskarżanym
oskarżanym
oskarżanym
oskarżanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. oskarżani
oskarżani
oskarżane
oskarżane
D. oskarżanych
oskarżanych
oskarżanych
oskarżanych
C. oskarżanym
oskarżanym
oskarżanym
oskarżanym
B. oskarżanych
oskarżanych
oskarżanych
oskarżane
N. oskarżanymi
oskarżanymi
oskarżanymi
oskarżanymi
Ms. oskarżanych
oskarżanych
oskarżanych
oskarżanych
odpowiednik aspektowy: oskarżyć
-
Rzosobowy + oskarżać + KOGO + (o CO) -
Zob. skarżyć