oskarżać - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

składać na kogoś skargę do sądu lub stawiać mu zarzuty

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Prawo i łamanie prawa

sąd

prokurator, prokuratura oskarża
oskarżać na podstawie donosu, na podstawie fałszywych zeznań
oskarżać o defraudację, o handel bronią, o fałszerstwo, o gwałt, o jazdę po pijanemu, o kłamstwo lustracyjne, o kolaborację, o korupcję, o kradzież, o krzywoprzysięstwo, o ludobójstwo, o molestowanie, o oszustwo, o rozbój, o sabotaż, o szpiegostwo, o współpracę z wywiadem, o współudział w zbrodni, o wyłudzenie, o zabójstwo, o zawłaszczenie majątku, o zdradę stanu, o zniesławienie
oskarżać przed trybunałem, przed sądem
oskarżać bezpodstawnie
oskarżać i sądzić, oskarżać i skazywać

	W 1949 roku Harlana postawiono [...] przed sądem, oskarżając go – podobnie jak dygnitarzy nazistowskich przed Trybunałem Norymberskim – o zbrodnie przeciw ludzkości. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Kino totalitarne: Nazistowskie pragnienie „sprawiedliwości” wobec Żydów, Esensja, 2009-04-08
	[…] 13 października 1307 roku uwięził templariuszy przebywających we Francji i wytoczył im proces na soborze w Vienne, oskarżając ich o bezbożność, nieobyczajne praktyki i kontakty z siłami nieczystymi. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	[...] byłem świadkiem obrony na warszawskim procesie, gdzie oskarżano jedną z uczestniczek Marca o to, że nawiązała kontakt z wywiadem niemieckim. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Z lotniska [...] przewieziono Imama do więzienia w Kerobokan. Przed balijskim sądem oskarżało go pięciu prokuratorów. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oskarżałem +(e)m oskarżał	oskarżałam +(e)m oskarżała	oskarżałom +(e)m oskarżało	oskarżaliśmy +(e)śmy oskarżali	oskarżałyśmy +(e)śmy oskarżały
2 os.	oskarżałeś +(e)ś oskarżał	oskarżałaś +(e)ś oskarżała	oskarżałoś +(e)ś oskarżało	oskarżaliście +(e)ście oskarżali	oskarżałyście +(e)ście oskarżały
3 os.	oskarżał	oskarżała	oskarżało	oskarżali	oskarżały

bezosobnik: oskarżano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oskarżał będę oskarżać	będę oskarżała będę oskarżać	będę oskarżało będę oskarżać	będziemy oskarżali będziemy oskarżać	będziemy oskarżały będziemy oskarżać
2 os.	będziesz oskarżał będziesz oskarżać	będziesz oskarżała będziesz oskarżać	będziesz oskarżało będziesz oskarżać	będziecie oskarżali będziecie oskarżać	będziecie oskarżały będziecie oskarżać
3 os.	będzie oskarżał będzie oskarżać	będzie oskarżała będzie oskarżać	będzie oskarżało będzie oskarżać	będą oskarżali będą oskarżać	będą oskarżały będą oskarżać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oskarżajmy
2 os.	oskarżaj	oskarżajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oskarżałbym bym oskarżał	oskarżałabym bym oskarżała	oskarżałobym bym oskarżało	oskarżalibyśmy byśmy oskarżali	oskarżałybyśmy byśmy oskarżały
2 os.	oskarżałbyś byś oskarżał	oskarżałabyś byś oskarżała	oskarżałobyś byś oskarżało	oskarżalibyście byście oskarżali	oskarżałybyście byście oskarżały
3 os.	oskarżałby by oskarżał	oskarżałaby by oskarżała	oskarżałoby by oskarżało	oskarżaliby by oskarżali	oskarżałyby by oskarżały

bezosobnik: oskarżano by

bezokolicznik: oskarżać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oskarżając

gerundium: oskarżanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: oskarżający

imiesłów przymiotnikowy bierny: oskarżany

odpowiednik aspektowy: oskarżyć

Rz_osobowy

+

oskarżać

+

KOGO + (o CO)

Zob. skarżyć