ocaleć
-
książk. uniknąć śmierci, zniszczenia lub innego nieszczęścia albo niekorzystnej zmiany
-
ATEMATYCZNY
-
synonimy: uratować się
-
- budowla, książka ocalała; dzieło, miasto, pokolenie ocalało; pamiątki ocalały
- ocaleć od głodu, od represji, od zagłady
- ocaleć przed inwazją, przed katastrofą
- ocaleć z bitwy, z kataklizmu, z katastrofy, z masakry, z obozu, z pogromu, z powstania, z wojny, z zamachu
-
Co się stało z małym Bernsteinem? Ocalał z pogromu Hucisk? - spytałem. - Nie, nie ocalał.
źródło: KWSJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959
Nieliczni ranni, którzy ocaleli z tego kotła grozy i przygnali, bełkocąc bez ładu i składu, do szpitala [...] w tę noc żółtą od łuny pożaru, nie mogli odtąd znieść warkotu samolotów.
źródło: KWSJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959
Wrócili potem do swoich stron rodzinnych i rozpoczęli nowe życie, dźwigając z gruzów i zgliszczy zburzone miasta i sioła. W ten oto sposób ocalało od zagłady pokolenie wywodzące się od Beniamina.
źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963
Paczków szczęśliwie ocalał od większych zniszczeń w czasie II wojny światowej.
źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
[…] na przedpolach Warszawy rozegrała się tamtego sierpnia jedna z tych bitew, które decydują o losach świata i kształtują historię. Przy kompletnej obojętności, a nawet niechęci Europy bitwa przyniosła jej ocalenie przed bolszewizmem.
źródło: KWSJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ocaleję
ocalejemy
2 os. ocalejesz
ocalejecie
3 os. ocaleje
ocaleją
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ocalałem
+(e)m ocalał
ocalałam
+(e)m ocalała
ocalałom
+(e)m ocalało
ocaleliśmy
+(e)śmy ocaleli
ocalałyśmy
+(e)śmy ocalały
2 os. ocalałeś
+(e)ś ocalał
ocalałaś
+(e)ś ocalała
ocalałoś
+(e)ś ocalało
ocaleliście
+(e)ście ocaleli
ocalałyście
+(e)ście ocalały
3 os. ocalał
ocalała
ocalało
ocaleli
ocalały
bezosobnik: ocalano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ocalejmy
2 os. ocalej
ocalejcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ocalałbym
bym ocalał
ocalałabym
bym ocalała
ocalałobym
bym ocalało
ocalelibyśmy
byśmy ocaleli
ocalałybyśmy
byśmy ocalały
2 os. ocalałbyś
byś ocalał
ocalałabyś
byś ocalała
ocalałobyś
byś ocalało
ocalelibyście
byście ocaleli
ocalałybyście
byście ocalały
3 os. ocalałby
by ocalał
ocalałaby
by ocalała
ocalałoby
by ocalało
ocaleliby
by ocaleli
ocalałyby
by ocalały
bezosobnik: ocalano by
bezokolicznik: ocaleć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: ocalawszy
gerundium: ocalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. ocalenie
ocalenia
D. ocalenia
ocaleń
C. ocaleniu
ocaleniom
B. ocalenie
ocalenia
N. ocaleniem
ocaleniami
Ms. ocaleniu
ocaleniach
W. ocalenie
ocalenia
-
+ ocaleć + z CZEGO | od CZEGO | przed CZYM -
Od: psł. *cělěti 'stawać się całym, zdrowym, goić się' z przedrostkiem o-; zob. cały
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP