zaciemniać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

powodować, że coś zaczyna słabiej świecić lub słabiej przepuszczać światło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zasłaniać

Połączenia

zaciemniać lampę, latarnię, okno, szyby
zaciemniać folią, papierem

Cytaty

Nowe zarządzenia wydała policja: wszystkie lokale publiczne zamykano o dziewiątej wieczór, światła należało zaciemniać.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

[...] stary młynarz czym prędzej zapuścił na okna czarne kawałki papieru zaciemniające światło, aby nikt z podwórza nie spostrzegł, co się w środku działo.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006

Na ścianie wisiał oprawiony w ramy plakat wzywający do zaciemniania okien.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaciemniam	zaciemniamy
2 os.	zaciemniasz	zaciemniacie
3 os.	zaciemnia	zaciemniają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaciemniałem +(e)m zaciemniał	zaciemniałam +(e)m zaciemniała	zaciemniałom +(e)m zaciemniało	zaciemnialiśmy +(e)śmy zaciemniali	zaciemniałyśmy +(e)śmy zaciemniały
2 os.	zaciemniałeś +(e)ś zaciemniał	zaciemniałaś +(e)ś zaciemniała	zaciemniałoś +(e)ś zaciemniało	zaciemnialiście +(e)ście zaciemniali	zaciemniałyście +(e)ście zaciemniały
3 os.	zaciemniał	zaciemniała	zaciemniało	zaciemniali	zaciemniały

bezosobnik: zaciemniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zaciemniał będę zaciemniać	będę zaciemniała będę zaciemniać	będę zaciemniało będę zaciemniać	będziemy zaciemniali będziemy zaciemniać	będziemy zaciemniały będziemy zaciemniać
2 os.	będziesz zaciemniał będziesz zaciemniać	będziesz zaciemniała będziesz zaciemniać	będziesz zaciemniało będziesz zaciemniać	będziecie zaciemniali będziecie zaciemniać	będziecie zaciemniały będziecie zaciemniać
3 os.	będzie zaciemniał będzie zaciemniać	będzie zaciemniała będzie zaciemniać	będzie zaciemniało będzie zaciemniać	będą zaciemniali będą zaciemniać	będą zaciemniały będą zaciemniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaciemniajmy
2 os.	zaciemniaj	zaciemniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaciemniałbym bym zaciemniał	zaciemniałabym bym zaciemniała	zaciemniałobym bym zaciemniało	zaciemnialibyśmy byśmy zaciemniali	zaciemniałybyśmy byśmy zaciemniały
2 os.	zaciemniałbyś byś zaciemniał	zaciemniałabyś byś zaciemniała	zaciemniałobyś byś zaciemniało	zaciemnialibyście byście zaciemniali	zaciemniałybyście byście zaciemniały
3 os.	zaciemniałby by zaciemniał	zaciemniałaby by zaciemniała	zaciemniałoby by zaciemniało	zaciemnialiby by zaciemniali	zaciemniałyby by zaciemniały

bezosobnik: zaciemniano by

bezokolicznik: zaciemniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaciemniając

gerundium: zaciemnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaciemnianie	zaciemniania
D.	zaciemniania	zaciemniań
C.	zaciemnianiu	zaciemnianiom
B.	zaciemnianie	zaciemniania
N.	zaciemnianiem	zaciemnianiami
Ms.	zaciemnianiu	zaciemnianiach
W.	zaciemnianie	zaciemniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaciemniający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaciemniający	zaciemniający	zaciemniający	zaciemniające	zaciemniająca
D.	zaciemniającego	zaciemniającego	zaciemniającego	zaciemniającego	zaciemniającej
C.	zaciemniającemu	zaciemniającemu	zaciemniającemu	zaciemniającemu	zaciemniającej
B.	zaciemniającego	zaciemniającego	zaciemniający	zaciemniające	zaciemniającą
N.	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającą
Ms.	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaciemniający	zaciemniający	zaciemniające	zaciemniające
D.	zaciemniających	zaciemniających	zaciemniających	zaciemniających
C.	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającym	zaciemniającym
B.	zaciemniających	zaciemniających	zaciemniających	zaciemniające
N.	zaciemniającymi	zaciemniającymi	zaciemniającymi	zaciemniającymi
Ms.	zaciemniających	zaciemniających	zaciemniających	zaciemniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaciemniany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaciemniany	zaciemniany	zaciemniany	zaciemniane	zaciemniana
D.	zaciemnianego	zaciemnianego	zaciemnianego	zaciemnianego	zaciemnianej
C.	zaciemnianemu	zaciemnianemu	zaciemnianemu	zaciemnianemu	zaciemnianej
B.	zaciemnianego	zaciemnianego	zaciemniany	zaciemniane	zaciemnianą
N.	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianą
Ms.	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaciemniani	zaciemniani	zaciemniane	zaciemniane
D.	zaciemnianych	zaciemnianych	zaciemnianych	zaciemnianych
C.	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianym	zaciemnianym
B.	zaciemnianych	zaciemnianych	zaciemnianych	zaciemniane
N.	zaciemnianymi	zaciemnianymi	zaciemnianymi	zaciemnianymi
Ms.	zaciemnianych	zaciemnianych	zaciemnianych	zaciemnianych

odpowiednik aspektowy: zaciemnić

Składnia

+

zaciemniać

+

CO + (CZYM)

Pochodzenie

Zob. ciemny