-
4.
w dawnych czasach jedna z wielu osób gotowych stanąć do walki za swoim wodzem lub w obronie jakiejś idei -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Funkcjonowanie państwa
władza państwowa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Wojsko i wojna
osoby związane z wojskiem i wojną
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
świat dawnych epok i wydarzenia historyczne -
- polskie szable
- tysiące szabel
-
Gdyby Kozakom przyznano wówczas przywileje, Rzeczpospolita zyskałaby tysiące szabel przeciw Turcji, Tatarom i Moskwie.
źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Jerzy Hoffman rozpoczął montaż „Ogniem i mieczem?, Gazeta Wyborcza, 1998-07-08
[...] magnat, który jeszcze rok wcześniej trząsł Litwą i miał za sobą tysiące szabel, umarł samotnie, czekając na zdobycie Kiejdan przez konfederatów.
źródło: NKJP: Internet
Kiedyś Czarniecki miał za mało szabel, aby Polskę uwolnić od Szwedów. Dlaczego? Gdyż olbrzymia ich ilość została przy Księciu Januszu i jemu podobnym.
źródło: NKJP: Internet
Oto podzielony i niszczony przez prywatę i pieniactwo naród podnosi się z klęczek, aby bronić swojej Królowej i pognębić jej wroga - Szweda. [...] polskie sumienia nie zniosą ataku przeciw tej świątyni polskości jaką jest Jasna Góra, że nie pozostaną bezczynne polskie szable, gdy wróg i heretyk kala miejsce święte?
źródło: NKJP: Łukasz Sośniak: Bastion Boga, Gazeta Częstochowska, 2004-12-23
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. szabla
szable
D. szabli
szabli
neut szabel
char C. szabli
szablom
B. szablę
szable
N. szablą
szablami
Ms. szabli
szablach
W. szablo
szable
Inne uwagi
Zwykle lm
-
Wyraz pochodzenia orientalnego (może z tunguskiego *sele-me), do polskiego przejęty prawdopodobnie z węg. szablya (wymawianego z s-) 'szabla', ze zmianą nagłosowego s- > sz-, związaną prawdopodobnie z hiperpoprawnym unikaniem rzekomo zmazurzonego s- (Bor).