kończyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

pot. ostatecznie przestawać robić coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

uzależnienia

Połączenia

kończyć z nałogiem, z paleniem

Cytaty

W zeszłym roku wróciła pani jednak na estradę, chociaż przed ośmiu laty zapowiedziała, że kończy z występami.

źródło: NKJP: Mariola Woszkowska, Szukam dobrego wujka, Trybuna Śląska, 2003-10-10

Oświadczam wszystkim, że kończę z paleniem. W pracy niedowierzająco kiwają głowami i patrzą z politowaniem, za to przyjaciele obiecują trzymać kciuki.

źródło: NKJP: Joanna Romowska, Jak rzuciłam palenie, Cosmopolitan, 2000

Kokoschka melduje się więc, chce do dragonów, musi mieć jednak konia, którego nie ma, ale ma Narzeczoną wiatru, sprzedaje i ma teraz konia, którego nie miał, i jedzie na wojnę, ale już nie z Almą, w maju 1915 roku Alma kończy z nim ostatecznie i koniec ten po trzech miesiącach przypieczętowuje ślubem.

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki, Śmierć czeskiego psa, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kończę	kończymy
2 os.	kończysz	kończycie
3 os.	kończy	kończą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kończyłem +(e)m kończył	kończyłam +(e)m kończyła	kończyłom +(e)m kończyło	kończyliśmy +(e)śmy kończyli	kończyłyśmy +(e)śmy kończyły
2 os.	kończyłeś +(e)ś kończył	kończyłaś +(e)ś kończyła	kończyłoś +(e)ś kończyło	kończyliście +(e)ście kończyli	kończyłyście +(e)ście kończyły
3 os.	kończył	kończyła	kończyło	kończyli	kończyły

bezosobnik: kończono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kończył będę kończyć	będę kończyła będę kończyć	będę kończyło będę kończyć	będziemy kończyli będziemy kończyć	będziemy kończyły będziemy kończyć
2 os.	będziesz kończył będziesz kończyć	będziesz kończyła będziesz kończyć	będziesz kończyło będziesz kończyć	będziecie kończyli będziecie kończyć	będziecie kończyły będziecie kończyć
3 os.	będzie kończył będzie kończyć	będzie kończyła będzie kończyć	będzie kończyło będzie kończyć	będą kończyli będą kończyć	będą kończyły będą kończyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kończmy
2 os.	kończ	kończcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kończyłbym bym kończył	kończyłabym bym kończyła	kończyłobym bym kończyło	kończylibyśmy byśmy kończyli	kończyłybyśmy byśmy kończyły
2 os.	kończyłbyś byś kończył	kończyłabyś byś kończyła	kończyłobyś byś kończyło	kończylibyście byście kończyli	kończyłybyście byście kończyły
3 os.	kończyłby by kończył	kończyłaby by kończyła	kończyłoby by kończyło	kończyliby by kończyli	kończyłyby by kończyły

bezosobnik: kończono by

bezokolicznik: kończyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kończąc

gerundium: kończenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kończenie	kończenia
D.	kończenia	kończeń
C.	kończeniu	kończeniom
B.	kończenie	kończenia
N.	kończeniem	kończeniami
Ms.	kończeniu	kończeniach
W.	kończenie	kończenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kończący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kończący	kończący	kończący	kończące	kończąca
D.	kończącego	kończącego	kończącego	kończącego	kończącej
C.	kończącemu	kończącemu	kończącemu	kończącemu	kończącej
B.	kończącego	kończącego	kończący	kończące	kończącą
N.	kończącym	kończącym	kończącym	kończącym	kończącą
Ms.	kończącym	kończącym	kończącym	kończącym	kończącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kończący	kończący	kończące	kończące
D.	kończących	kończących	kończących	kończących
C.	kończącym	kończącym	kończącym	kończącym
B.	kończących	kończących	kończących	kończące
N.	kończącymi	kończącymi	kończącymi	kończącymi
Ms.	kończących	kończących	kończących	kończących

odpowiednik aspektowy: skończyć

Składnia

+

kończyć

+

z KIM/CZYM

Pochodzenie

psł. *konьčiti