złota wolność

Szczególne miejsce w życiu politycznym i obyczajowym Rzeczypospolitej zajmowała wolna elekcja. Szlachta uważała ją za jeden z najważniejszych filarów złotej wolności, a jednocześnie oznakę tożsamości stanowej.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

O przyszłości Rzeczypospolitej zaczęły decydować obce dwory, rozdając pieniądze senatorom strzegącym złotej wolności. A jeżeli do tego dodamy, że zwycięstwa Sobieskiego dały więcej korzyści obcym niż krajowi, zaczyna przytłaczać nas ciężar infantylizmu politycznego Polaków.

źródło: NKJP: Internet

Niezwykłe osiągnięcie ustrojowe, jakim była demokracja szlachecka, za Jana III Sobieskiego wpadło w pułapkę. By rozerwać gorset złotej wolności, ukochanej zarówno przez szlachtę, magnatów, jak i przez państwa ościenne, trzeba by użyć siły. Co monarcha w tej sprawie uczynił?

źródło: NKJP: Jerzy Besala: Szach królowi, Polityka, 2006-07-15

Szlachta w planach wzmocnienia króla zawsze dopatrywała się zamachu na złote wolności i, aczkolwiek w większości była katolicka i nowinkom religijnym przeciwna, to uważała, że artykuły przeciw wolności wyznania łatwo będzie obrócić przeciw innym swobodom narodu szlacheckiego i prosta to droga do absolutyzmu.

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Wielkie spiski cz. I, Gazeta Wyborcza, 1998-02-27