sztuczny - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

zastępujący lub wspierający naturalne procesy organizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

naturalny

Połączenia

sztuczna antykoncepcja; sztuczne oddychanie, odżywianie, podtrzymywanie życia, poronienie, unasienianie, zapłodnienie, żywienie

Cytaty

	Takie sztuczne żywienie dojelitowe można kontynuować w warunkach domowych bez konieczności drogiej hospitalizacji. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Posiłek dożylny, Polityka, 2004-11-20
	Młodzież z ekipy ratownictwa medycznego zaprezentowała między innymi, jak należy pomagać osobom nieprzytomnym oraz poszkodowanym w wypadkach. Nauczyciele mogli zobaczyć w jakich pozycjach należy układać poszkodowanego. Nie zabrakło również tradycyjnego pokazu sztucznego oddychania i zewnętrznego masażu serca. źródło: NKJP: (wm): Pokazy dla nauczycieli, Dziennik Bałtycki, 2011
	- Dysponujemy wieloma metodami sztucznego odżywiania, które refunduje Narodowy Fundusz Zdrowia. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Dieta kres, Polityka, 2009-01-24
	Szybki postęp nastąpił dopiero w latach pięćdziesiątych, po wprowadzeniu na szeroką skalę sztucznego unasieniania plemnikami buhajów o sprawdzonych właściwościach. Okazało się wówczas, że w wyniku konserwacji gamet męskich (czyli plemników) i sztucznego unasieniania można uzyskać z jednego rozpłodnika tysiące sztuk potomstwa. źródło: NKJP: Damian Strączek (red.): Klonowanie / na podst. rozmów z Haliną Krzanowską i Marianem Tischnerem, 1998
	Chociaż połowa Polaków umiera w szpitalach, większość z nas uważa, że właściwym miejscem zakończenia życia jest dom (68 proc.). 44 proc. ankietowanych popiera sztuczne podtrzymywanie życia za pomocą specjalistycznej aparatury. 39 proc. jest przeciw. źródło: NKJP: (R): Barometr, Dziennik Polski, 2005-06-10

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sztuczny	sztuczny	sztuczny	sztuczne	sztuczna
D.	sztucznego	sztucznego	sztucznego	sztucznego	sztucznej
C.	sztucznemu	sztucznemu	sztucznemu	sztucznemu	sztucznej
B.	sztucznego	sztucznego	sztuczny	sztuczne	sztuczną
N.	sztucznym	sztucznym	sztucznym	sztucznym	sztuczną
Ms.	sztucznym	sztucznym	sztucznym	sztucznym	sztucznej
W.	sztuczny	sztuczny	sztuczny	sztuczne	sztuczna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sztuczni	sztuczni	sztuczne	sztuczne
D.	sztucznych	sztucznych	sztucznych	sztucznych
C.	sztucznym	sztucznym	sztucznym	sztucznym
B.	sztucznych	sztucznych	sztucznych	sztuczne
N.	sztucznymi	sztucznymi	sztucznymi	sztucznymi
Ms.	sztucznych	sztucznych	sztucznych	sztucznych
W.	sztuczni	sztuczni	sztuczne	sztuczne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sztuczniejszy	sztuczniejszy	sztuczniejszy	sztuczniejsze	sztuczniejsza
D.	sztuczniejszego	sztuczniejszego	sztuczniejszego	sztuczniejszego	sztuczniejszej
C.	sztuczniejszemu	sztuczniejszemu	sztuczniejszemu	sztuczniejszemu	sztuczniejszej
B.	sztuczniejszego	sztuczniejszego	sztuczniejszy	sztuczniejsze	sztuczniejszą
N.	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszą
Ms.	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sztuczniejsi	sztuczniejsi	sztuczniejsze	sztuczniejsze
D.	sztuczniejszych	sztuczniejszych	sztuczniejszych	sztuczniejszych
C.	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszym	sztuczniejszym
B.	sztuczniejszych	sztuczniejszych	sztuczniejszych	sztuczniejsze
N.	sztuczniejszymi	sztuczniejszymi	sztuczniejszymi	sztuczniejszymi
Ms.	sztuczniejszych	sztuczniejszych	sztuczniejszych	sztuczniejszych

Pochodzenie

Od: sztuka (por.). Współczesne znaczenia przymiotnika sztuczny nawiązują do pośrednich ogniw rozwoju semantycznego 'zrobiony, wykonany przez człowieka, nie będący wytworem natury', 'nienaturalny, nieszczery, pozorny, fałszywy'; dawniej także 'wykonany z artyzmem, kunsztowny, misterny, wymyślny', 'sprytny, podstępny'.