Jak korzystać ze słownika?

umorzyć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. dług

  • Definicja

    1.

    unieważnić częściowo lub całkowicie obowiązek uiszczenia jakichś należności
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Finanse

    czynności, przedmioty związane z pieniędzmi


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Biznes

    handel i usługi

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  unieważnić
  • Połączenia
    • fiskus; bank, skarb państwa umorzył coś; gmina umorzyła coś
    • umorzyć coś firmie; gminie
    • umorzyć dług, kredyt, należności, odsetki, opłatę, podatek, pożyczkę, składki, wierzytelności, zadłużenie, zaległości podatkowe, zobowiązania; karę
    • całkowicie, częściowo umorzyć
    • podlegać, ulegać umorzeniu
    • umorzyć i rozłożyć
  • Cytaty

    Wśród podmiotów, którym w tym roku umorzono należności z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska, nie ma największego dłużnika - Huty im. T. Sendzimira.

    źródło: NKJP: Nie wszystko można darować, Dziennik Polski, 2003-10-09

    Kupujący wierzytelności, np. szpitali, zgłaszają się [...] do izb skarbowych i proponują, że umorzą dług budżetu w zamian za zmniejszenie podatków.

    źródło: NKJP: Dług za podatek, Gazeta Wyborcza, 1993-10-26

    Warunkiem zaniechania w całości lub w części poboru podatków, odroczenia płatności lub umorzenia zaległości podatkowych jest uzasadniony interes publiczny lub ważny interes podatnika.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.07.2000

    [...] sprzyjało mu szczęście: umorzono mu część (a dokładniej mówiąc ponad jedną trzecią) zaciągniętych kredytów w ten sam sposób, w jaki umorzono wielu przedsiębiorcom, ale przecież - godzi się dodać - nie wszystkim.

    źródło: NKJP: Piort Gabryel, Marek Zieleniewski: Piąta władza czyli Kto naprawdę rządzi Polską?, 1998
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. umorzę
    		 umorzymy
    2 os. umorzysz
    		 umorzycie
    3 os. umorzy
    		 umorzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. umorzyłem
    +(e)m umorzył
    		 umorzyłam
    +(e)m umorzyła
    		 umorzyłom
    +(e)m umorzyło
    		 umorzyliśmy
    +(e)śmy umorzyli
    		 umorzyłyśmy
    +(e)śmy umorzyły
    2 os. umorzyłeś
    +(e)ś umorzył
    		 umorzyłaś
    +(e)ś umorzyła
    		 umorzyłoś
    +(e)ś umorzyło
    		 umorzyliście
    +(e)ście umorzyli
    		 umorzyłyście
    +(e)ście umorzyły
    3 os. umorzył
    		 umorzyła
    		 umorzyło
    		 umorzyli
    		 umorzyły

    bezosobnik: umorzono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. umórzmy
    2 os. umórz
    		 umórzcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. umorzyłbym
    bym umorzył
    		 umorzyłabym
    bym umorzyła
    		 umorzyłobym
    bym umorzyło
    		 umorzylibyśmy
    byśmy umorzyli
    		 umorzyłybyśmy
    byśmy umorzyły
    2 os. umorzyłbyś
    byś umorzył
    		 umorzyłabyś
    byś umorzyła
    		 umorzyłobyś
    byś umorzyło
    		 umorzylibyście
    byście umorzyli
    		 umorzyłybyście
    byście umorzyły
    3 os. umorzyłby
    by umorzył
    		 umorzyłaby
    by umorzyła
    		 umorzyłoby
    by umorzyło
    		 umorzyliby
    by umorzyli
    		 umorzyłyby
    by umorzyły

    bezosobnik: umorzono by

    bezokolicznik: umorzyć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: umorzywszy

    gerundium: umorzenie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: umorzony

    odpowiednik aspektowy: umarzać

  • Składnia
    Rzosobowy + umorzyć +
    CO + (KOMU)
  • Pochodzenie

    psł. *umoriti 'uśmiercić, zamęczyć, udręczyć'

    Znaczenie pierwotne dobrze zachowane w staropolszczyźnie. Znaczenie współczesne 'zmniejszyć lub zlikwidować zobowiązania pieniężne; przerwać postępowanie karne, cywilne, administracyjne' rozwinęło się z przenośnego 'uznać za nieważne, unieważnić'; zob.  morzyć