Jak korzystać ze słownika?

umorzyć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. śledztwo

  • Definicja

    2.

    skończyć urzędowe postępowanie ze względu na brak podstaw do jego dalszego prowadzenia
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Prawo i łamanie prawa

    regulacje prawne

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  skończyć
  • Połączenia
    • komornik, sąd umorzył coś; policja, prokuratura umorzyła coś
    • umorzyć dochodzenie, postępowanie, sprawę, śledztwo
    • umorzyć na jakiś okres; na podstawie któregoś artykułu
    • umorzyć z jakiegoś powodu
    • bezprawnie, prawomocnie; warunkowo umorzyć
    • postanowić umorzyć
    • uzasadnienie umorzenia
  • Cytaty

    Prokuratura Rejonowa dla Krakowa Śródmieścia umorzyła dochodzenie w sprawie rzekomej napaści na Ryszarda K. [...], któremu zabrano 130 tys. zł.

    źródło: NKJP: 130 tys. oddane czy zabrane?, Dziennik Polski, 1998-04-08

    Po trzech tygodniach sąd zwolnił wszystkich podejrzanych, a sprawę umorzył z powodu przedawnienia.

    źródło: NKJP: Piotr Najsztub: Polityk z „Żelaza”?, Gazeta Wyborcza, 1993-08-28

    Osoby, które wcześniej były uniewinnione lub w stosunku do których postępowanie umorzono, zostały przynajmniej pouczone przez sąd w określonym trybie prawnym o możliwości dochodzenia w przyszłości odszkodowania.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.02.1993

    [...] prezydent [...] zrezygnował z urzędu i [...] zgodnie z prawem stał się zwykłym obywatelem [...].

    źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. umorzę
    		 umorzymy
    2 os. umorzysz
    		 umorzycie
    3 os. umorzy
    		 umorzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. umorzyłem
    +(e)m umorzył
    		 umorzyłam
    +(e)m umorzyła
    		 umorzyłom
    +(e)m umorzyło
    		 umorzyliśmy
    +(e)śmy umorzyli
    		 umorzyłyśmy
    +(e)śmy umorzyły
    2 os. umorzyłeś
    +(e)ś umorzył
    		 umorzyłaś
    +(e)ś umorzyła
    		 umorzyłoś
    +(e)ś umorzyło
    		 umorzyliście
    +(e)ście umorzyli
    		 umorzyłyście
    +(e)ście umorzyły
    3 os. umorzył
    		 umorzyła
    		 umorzyło
    		 umorzyli
    		 umorzyły

    bezosobnik: umorzono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. umórzmy
    2 os. umórz
    		 umórzcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. umorzyłbym
    bym umorzył
    		 umorzyłabym
    bym umorzyła
    		 umorzyłobym
    bym umorzyło
    		 umorzylibyśmy
    byśmy umorzyli
    		 umorzyłybyśmy
    byśmy umorzyły
    2 os. umorzyłbyś
    byś umorzył
    		 umorzyłabyś
    byś umorzyła
    		 umorzyłobyś
    byś umorzyło
    		 umorzylibyście
    byście umorzyli
    		 umorzyłybyście
    byście umorzyły
    3 os. umorzyłby
    by umorzył
    		 umorzyłaby
    by umorzyła
    		 umorzyłoby
    by umorzyło
    		 umorzyliby
    by umorzyli
    		 umorzyłyby
    by umorzyły

    bezosobnik: umorzono by

    bezokolicznik: umorzyć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: umorzywszy

    gerundium: umorzenie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: umorzony

    odpowiednik aspektowy: umarzać

  • Składnia
    Rzosobowy + umorzyć +
    CO
  • Pochodzenie

    psł. *umoriti 'uśmiercić, zamęczyć, udręczyć'

    Znaczenie pierwotne dobrze zachowane w staropolszczyźnie. Znaczenie współczesne 'zmniejszyć lub zlikwidować zobowiązania pieniężne; przerwać postępowanie karne, cywilne, administracyjne' rozwinęło się z przenośnego 'uznać za nieważne, unieważnić'; zob.  morzyć