-
2.
powiadomić kogoś wcześniej o tym, co ma nastąpić, żeby mógł się na to przygotować -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich -
hiperonimy: poinformować
-
- uprzedzić czytelnika, dziennikarzy; najemcę, lokatorów; osoby, rodziców; pacjenta; pracodawcę; premiera, prezydenta, władze; sąsiadów; strony
- uprzedzić z góry
- bez uprzedzenia
-
Kasia waliła w kuchni garami najwyraźniej na mnie obrażona. - Nie mogłaś uprzedzić, że przyjedziesz? Kupiłabym więcej jedzenia! - Nie jestem głodna - mruknęłam.
źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006
Najbardziej spodobała mi się ta o Staszku Radwanie, dotycząca okresu, w którym był dyrektorem Teatru Starego: wychodząc ze swojego gabinetu, przez delikatność pukał do sekretariatu, żeby nie speszyć sekretarek tym, że dyrektor wychodzi bez uprzedzenia.
źródło: NKJP: Krystyna Janda: Małpa, 2004
– Ja idę – uprzedziłem lojalnie i odwracając się na pięcie, ruszyłem w stronę drzwi.
źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008
Planując głośne przyjęcie, uprzedźmy sąsiadów. Z pewnością przyjmą to ze zrozumieniem. O uciążliwym remoncie również warto ostrzec.
źródło: NKJP: Warto wiedzieć, prasa, 1999
Chciałbym, ze względu na dość specyficzną materię, aby w sposób jasny i prosty producent artykułów rolnych został uprzedzony o wymaganiach, jakie się mu stawia.
źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.09.2000
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. uprzedzę
uprzedzimy
2 os. uprzedzisz
uprzedzicie
3 os. uprzedzi
uprzedzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. uprzedziłem
+(e)m uprzedził
uprzedziłam
+(e)m uprzedziła
uprzedziłom
+(e)m uprzedziło
uprzedziliśmy
+(e)śmy uprzedzili
uprzedziłyśmy
+(e)śmy uprzedziły
2 os. uprzedziłeś
+(e)ś uprzedził
uprzedziłaś
+(e)ś uprzedziła
uprzedziłoś
+(e)ś uprzedziło
uprzedziliście
+(e)ście uprzedzili
uprzedziłyście
+(e)ście uprzedziły
3 os. uprzedził
uprzedziła
uprzedziło
uprzedzili
uprzedziły
bezosobnik: uprzedzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. uprzedźmy
2 os. uprzedź
uprzedźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. uprzedziłbym
bym uprzedził
uprzedziłabym
bym uprzedziła
uprzedziłobym
bym uprzedziło
uprzedzilibyśmy
byśmy uprzedzili
uprzedziłybyśmy
byśmy uprzedziły
2 os. uprzedziłbyś
byś uprzedził
uprzedziłabyś
byś uprzedziła
uprzedziłobyś
byś uprzedziło
uprzedzilibyście
byście uprzedzili
uprzedziłybyście
byście uprzedziły
3 os. uprzedziłby
by uprzedził
uprzedziłaby
by uprzedziła
uprzedziłoby
by uprzedziło
uprzedziliby
by uprzedzili
uprzedziłyby
by uprzedziły
bezosobnik: uprzedzono by
bezokolicznik: uprzedzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprzedziwszy
gerundium: uprzedzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. uprzedzenie
uprzedzenia
D. uprzedzenia
uprzedzeń
C. uprzedzeniu
uprzedzeniom
B. uprzedzenie
uprzedzenia
N. uprzedzeniem
uprzedzeniami
Ms. uprzedzeniu
uprzedzeniach
W. uprzedzenie
uprzedzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzedzony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. uprzedzony
uprzedzony
uprzedzony
uprzedzone
uprzedzona
D. uprzedzonego
uprzedzonego
uprzedzonego
uprzedzonego
uprzedzonej
C. uprzedzonemu
uprzedzonemu
uprzedzonemu
uprzedzonemu
uprzedzonej
B. uprzedzonego
uprzedzonego
uprzedzony
uprzedzone
uprzedzoną
N. uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzoną
Ms. uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. uprzedzeni
uprzedzeni
uprzedzone
uprzedzone
D. uprzedzonych
uprzedzonych
uprzedzonych
uprzedzonych
C. uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonym
uprzedzonym
B. uprzedzonych
uprzedzonych
uprzedzonych
uprzedzone
N. uprzedzonymi
uprzedzonymi
uprzedzonymi
uprzedzonymi
Ms. uprzedzonych
uprzedzonych
uprzedzonych
uprzedzonych
odpowiednik aspektowy: uprzedzać
-
+ uprzedzić + KOGO + o CZYM+ uprzedzić + KOGO + że ZDANIE+ uprzedzić + KOGO + MOWA WPROST -
Czasownik z przedrostkiem u- od rzeczownika przód, przyimka przed; zob. przód , przed