instalować - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

techn. montować gdzieś urządzenie tak, aby było gotowe do działania

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Urządzenia i maszyny

funkcjonowanie urządzeń i maszyn

	synonimy:	montować
	hiperonimy:	umieszczać

Połączenia

celnicy, energetycy, pracownicy, robotnicy... instalują coś
instalować antenę, aparat, bankomat, czujnik, kamerę, klimatyzację, monitoring, podsłuch, terminal
instalować na bloku, na dachu, na ścianie; w łazience, w pomieszczeniu, w salonach gier, w samochodzie, w samolocie

Cytaty

[...] w kuchniach i przedpokojach nowo budowanych domów gazomierzy instalować nie wolno.

źródło: NKJP: ZBIGNIEW SZPIL: Przewody, butle, gazomierze, Dziennik Polski - Dom, 2003-07-16

Celnicy instalują na przejściach urządzenia służące do prześwietlania zawartości całych wagonów i ciężarówek.

źródło: NKJP: (ET): Europejski kordon, Dziennik Polski - Gospodarka, 2003-01-21

Wiosną tego roku zezwolono służbom specjalnym na instalowanie podsłuchów w miejscach publicznych bez nadzoru sądu.

źródło: NKJP: Pod okiem władzy, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-11-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	instaluję	instalujemy
2 os.	instalujesz	instalujecie
3 os.	instaluje	instalują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	instalowałem +(e)m instalował	instalowałam +(e)m instalowała	instalowałom +(e)m instalowało	instalowaliśmy +(e)śmy instalowali	instalowałyśmy +(e)śmy instalowały
2 os.	instalowałeś +(e)ś instalował	instalowałaś +(e)ś instalowała	instalowałoś +(e)ś instalowało	instalowaliście +(e)ście instalowali	instalowałyście +(e)ście instalowały
3 os.	instalował	instalowała	instalowało	instalowali	instalowały

bezosobnik: instalowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę instalował będę instalować	będę instalowała będę instalować	będę instalowało będę instalować	będziemy instalowali będziemy instalować	będziemy instalowały będziemy instalować
2 os.	będziesz instalował będziesz instalować	będziesz instalowała będziesz instalować	będziesz instalowało będziesz instalować	będziecie instalowali będziecie instalować	będziecie instalowały będziecie instalować
3 os.	będzie instalował będzie instalować	będzie instalowała będzie instalować	będzie instalowało będzie instalować	będą instalowali będą instalować	będą instalowały będą instalować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		instalujmy
2 os.	instaluj	instalujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	instalowałbym bym instalował	instalowałabym bym instalowała	instalowałobym bym instalowało	instalowalibyśmy byśmy instalowali	instalowałybyśmy byśmy instalowały
2 os.	instalowałbyś byś instalował	instalowałabyś byś instalowała	instalowałobyś byś instalowało	instalowalibyście byście instalowali	instalowałybyście byście instalowały
3 os.	instalowałby by instalował	instalowałaby by instalowała	instalowałoby by instalowało	instalowaliby by instalowali	instalowałyby by instalowały

bezosobnik: instalowano by

bezokolicznik: instalować

imiesłów przysłówkowy współczesny: instalując

gerundium: instalowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	instalowanie	instalowania
D.	instalowania	instalowań
C.	instalowaniu	instalowaniom
B.	instalowanie	instalowania
N.	instalowaniem	instalowaniami
Ms.	instalowaniu	instalowaniach
W.	instalowanie	instalowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: instalujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	instalujący	instalujący	instalujący	instalujące	instalująca
D.	instalującego	instalującego	instalującego	instalującego	instalującej
C.	instalującemu	instalującemu	instalującemu	instalującemu	instalującej
B.	instalującego	instalującego	instalujący	instalujące	instalującą
N.	instalującym	instalującym	instalującym	instalującym	instalującą
Ms.	instalującym	instalującym	instalującym	instalującym	instalującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	instalujący	instalujący	instalujące	instalujące
D.	instalujących	instalujących	instalujących	instalujących
C.	instalującym	instalującym	instalującym	instalującym
B.	instalujących	instalujących	instalujących	instalujące
N.	instalującymi	instalującymi	instalującymi	instalującymi
Ms.	instalujących	instalujących	instalujących	instalujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: instalowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	instalowany	instalowany	instalowany	instalowane	instalowana
D.	instalowanego	instalowanego	instalowanego	instalowanego	instalowanej
C.	instalowanemu	instalowanemu	instalowanemu	instalowanemu	instalowanej
B.	instalowanego	instalowanego	instalowany	instalowane	instalowaną
N.	instalowanym	instalowanym	instalowanym	instalowanym	instalowaną
Ms.	instalowanym	instalowanym	instalowanym	instalowanym	instalowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	instalowani	instalowani	instalowane	instalowane
D.	instalowanych	instalowanych	instalowanych	instalowanych
C.	instalowanym	instalowanym	instalowanym	instalowanym
B.	instalowanych	instalowanych	instalowanych	instalowane
N.	instalowanymi	instalowanymi	instalowanymi	instalowanymi
Ms.	instalowanych	instalowanych	instalowanych	instalowanych

odpowiednik aspektowy: zainstalować

Składnia

Rz osobowy

+

instalować

+

CO

Pochodzenie

łac. śred. installare 'wprowadzać na stanowisko'

Znaczenia współczesne za internacjonalizmami: ang. install , fr. installer , niem. installieren .