-
3.
zaciskać na czymś palce (w wypadku zwierząt: pazury, zęby lub dziób), aby nie upaść lub nie spaść -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwyczaje i zachowania zwierząt -
synonimy: łapać się
antonimy: puszczać się
hiperonimy: przytrzymywać się
-
- chwytać się poręczy; gałęzi
- chwytać się rękoma
- chwytać się kurczowo, oburącz
-
Akrobacje - mój Tuptuś, gdy chce wyjść z terrarium, to staje na dwóch łapach i chwyta się kratki wentylacyjnej pazurkami, a następnie próbuje wejść na nią nogami, co nie zawsze mu się udaje.
źródło: NKJP: Dzieci o swoich zwierzętach - czyli do młodych czytelników, EKO-U Nas, 17 (27), 2002
Nauczył się już wspinać po skale, wiedział, jak klinować nóż, jak stawiać nogi i jak chwytać się rękoma, ale nie miał pojęcia, jak można się wspiąć po pionowym śniegu.
źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Góry Żmijowe, 2006
- Zdarza się nawet, że właściciele przywiązują psom do tułowia ciężarki - mówi Grzegorz W.[...], kierownik tomaszowskiego schroniska dla bezdomnych zwierząt. - Tak obciążony pies chwyta się gałęzi, by wzmacniać określone partie mięśni.
źródło: NKJP: Trenują agresję?, Dziennik Łódzki, 2004-06-05
Tocząc się w dół, próbował chwytać się ostrych krawędzi skał, raniąc sobie dłonie.
źródło: NKJP: Szymon Czarny: Ecce… Homo, Esensja, 2008-03
(...) oswoiły się trochę z obcą ziemią, zaczęły po niewieściemu wrastać w podglebie - tak jak trawa chwyta się korzonkami - aby przetrwać, uchronić dzieci, przetrwać i wrócić.
źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. chwytam się
chwytamy się
2 os. chwytasz się
chwytacie się
3 os. chwyta się
chwytają się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. chwytałem się
+(e)m się chwytał
chwytałam się
+(e)m się chwytała
chwytałom się
+(e)m się chwytało
chwytaliśmy się
+(e)śmy się chwytali
chwytałyśmy się
+(e)śmy się chwytały
2 os. chwytałeś się
+(e)ś się chwytał
chwytałaś się
+(e)ś się chwytała
chwytałoś się
+(e)ś się chwytało
chwytaliście się
+(e)ście się chwytali
chwytałyście się
+(e)ście się chwytały
3 os. chwytał się
chwytała się
chwytało się
chwytali się
chwytały się
bezosobnik: chwytano się
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę się chwytał
będę się chwytać
będę się chwytała
będę się chwytać
będę się chwytało
będę się chwytać
będziemy się chwytali
będziemy się chwytać
będziemy się chwytały
będziemy się chwytać
2 os. będziesz się chwytał
będziesz się chwytać
będziesz się chwytała
będziesz się chwytać
będziesz się chwytało
będziesz się chwytać
będziecie się chwytali
będziecie się chwytać
będziecie się chwytały
będziecie się chwytać
3 os. będzie się chwytał
będzie się chwytać
będzie się chwytała
będzie się chwytać
będzie się chwytało
będzie się chwytać
będą się chwytali
będą się chwytać
będą się chwytały
będą się chwytać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. chwytajmy się
2 os. chwytaj się
chwytajcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. chwytałbym się
bym się chwytał
chwytałabym się
bym się chwytała
chwytałobym się
bym się chwytało
chwytalibyśmy się
byśmy się chwytali
chwytałybyśmy się
byśmy się chwytały
2 os. chwytałbyś się
byś się chwytał
chwytałabyś się
byś się chwytała
chwytałobyś się
byś się chwytało
chwytalibyście się
byście się chwytali
chwytałybyście się
byście się chwytały
3 os. chwytałby się
by się chwytał
chwytałaby się
by się chwytała
chwytałoby się
by się chwytało
chwytaliby się
by się chwytali
chwytałyby się
by się chwytały
bezosobnik: chwytano by się
bezokolicznik: chwytać się
imiesłów przysłówkowy współczesny: chwytając się
gerundium: chwytanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. chwytanie się
chwytania się
D. chwytania się
chwytań się
C. chwytaniu się
chwytaniom się
B. chwytanie się
chwytania się
N. chwytaniem się
chwytaniami się
Ms. chwytaniu się
chwytaniach się
W. chwytanie się
chwytania się
imiesłów przymiotnikowy czynny: chwytający się
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. chwytający się
chwytający się
chwytający się
chwytające się
chwytająca się
D. chwytającego się
chwytającego się
chwytającego się
chwytającego się
chwytającej się
C. chwytającemu się
chwytającemu się
chwytającemu się
chwytającemu się
chwytającej się
B. chwytającego się
chwytającego się
chwytający się
chwytające się
chwytającą się
N. chwytającym się
chwytającym się
chwytającym się
chwytającym się
chwytającą się
Ms. chwytającym się
chwytającym się
chwytającym się
chwytającym się
chwytającej się
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. chwytający się
chwytający się
chwytające się
chwytające się
D. chwytających się
chwytających się
chwytających się
chwytających się
C. chwytającym się
chwytającym się
chwytającym się
chwytającym się
B. chwytających się
chwytających się
chwytających się
chwytające się
N. chwytającymi się
chwytającymi się
chwytającymi się
chwytającymi się
Ms. chwytających się
chwytających się
chwytających się
chwytających się
odpowiednik aspektowy: chwycić się
-
+ chwytać się + (CZEGO) + (CZYM) -
Zob. chwytać
-
Uznawane za niepoprawne: chwytać się za coś