Jak korzystać ze słownika?

świtać

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. o myśli

  • Definicja

    2.

    książk.  pojawiać się w czyimś umyśle
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    nazwy działań intelektualnych człowieka

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  pojawiać się
  • Połączenia
    • myśl świta
    • świta mi
    • świtać w głowie
  • Cytaty

    Po 30 latach czekania na rozkaz [...] zaczęło świtać mi w głowie, że Tajwanowi zależy nie na wojnie, ale na robieniu interesów z Pekinem.

    źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Mały Tajwan w Hongkongu, Gazeta Wyborcza, 1996-08-09

    Chyba trochę lepiej od reszty znał dialekt z Genzy i chyba świtało mu, że coś robi nie tak.

    źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

    W głowie zaczęła mi świtać myśl o ucieczce.

    źródło: NKJP: Elwira Kucharska: Siła przyciągania, czyli polskie losy, 2008

    [...] dzięki nim mogliśmy zrealizować pomysły, które już kiedyś nam świtały [...].

    źródło: NKJP: Agnieszka Szpila: Od prymitywu do jazzu, Trybuna Śląska, 2002-01-03
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. świtam
    		 świtamy
    2 os. świtasz
    		 świtacie
    3 os. świta
    		 świtają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. świtałem
    +(e)m świtał
    		 świtałam
    +(e)m świtała
    		 świtałom
    +(e)m świtało
    		 świtaliśmy
    +(e)śmy świtali
    		 świtałyśmy
    +(e)śmy świtały
    2 os. świtałeś
    +(e)ś świtał
    		 świtałaś
    +(e)ś świtała
    		 świtałoś
    +(e)ś świtało
    		 świtaliście
    +(e)ście świtali
    		 świtałyście
    +(e)ście świtały
    3 os. świtał
    		 świtała
    		 świtało
    		 świtali
    		 świtały

    bezosobnik: świtano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę świtał
    będę świtać
    		 będę świtała
    będę świtać
    		 będę świtało
    będę świtać
    		 będziemy świtali
    będziemy świtać
    		 będziemy świtały
    będziemy świtać
    2 os. będziesz świtał
    będziesz świtać
    		 będziesz świtała
    będziesz świtać
    		 będziesz świtało
    będziesz świtać
    		 będziecie świtali
    będziecie świtać
    		 będziecie świtały
    będziecie świtać
    3 os. będzie świtał
    będzie świtać
    		 będzie świtała
    będzie świtać
    		 będzie świtało
    będzie świtać
    		 będą świtali
    będą świtać
    		 będą świtały
    będą świtać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. świtajmy
    2 os. świtaj
    		 świtajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. świtałbym
    bym świtał
    		 świtałabym
    bym świtała
    		 świtałobym
    bym świtało
    		 świtalibyśmy
    byśmy świtali
    		 świtałybyśmy
    byśmy świtały
    2 os. świtałbyś
    byś świtał
    		 świtałabyś
    byś świtała
    		 świtałobyś
    byś świtało
    		 świtalibyście
    byście świtali
    		 świtałybyście
    byście świtały
    3 os. świtałby
    by świtał
    		 świtałaby
    by świtała
    		 świtałoby
    by świtało
    		 świtaliby
    by świtali
    		 świtałyby
    by świtały

    bezosobnik: świtano by

    bezokolicznik: świtać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: świtając

    gerundium: świtanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: świtający

  • Składnia
    bez ograniczeń + świtać +
    KOMU
  • Pochodzenie

    psł. *svitati (zwykle 3. os lp*svitajetь) 'rozwidniać się, świtać, dnieć'

    W bezpośrednim związku formalnym z psł. *svьtěti, *svьťǫ ‘świecić’, *svьtnǫti ‘zacząć świecić’.
    Por.  świecić