-
2.
pot. krak. poszukać kogoś lub czegoś, zwykle w najbliższym otoczeniu -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy -
synonimy: obejrzeć się
oglądnąć się
hiperonimy: poszukać
-
- rozglądnąć się za następcą, za pracą
-
Wylała resztkę z bukłaka i rozglądnęła się za następnym. Nie mogła znaleźć.
źródło: KWSJP: Mieczysław Maliński: Matka Jezusa, 1981
Stary poczuł nagłe ogromne zmęczenie. Jedną ręką oparł się o stół i rozglądnął się za wolnym krzesłem, ale oba fotele, jakie znajdowały się w pokoju, były zajęte przez walizki.
źródło: KWSJP: Janina Krawczyk: Rozbity obraz, 1986
Rzucił Peterowi butelkę. Ten rozglądnął się bez przekonania za otwieraczem i w końcu trzasnął kapslem o poręcz krzesła.
źródło: KWSJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000
W tym sporcie nic nie trwa wiecznie, marzę więc, by ukończyć wreszcie studia. Potem rozglądnę się za jakąś pracą.
źródło: NKJP: Wspinaczka - moje życie, Dziennik Polski, 2001-07-23
Malownicze położenie działek nie ma żadnego znaczenia w sytuacji, gdy nie zostały uregulowane sprawy własności. W takim wypadku należy raczej rozglądnąć się za inną ofertą.
źródło: NKJP: Ile za ar?, Dziennik Polski, 2003-11-26
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. rozglądnę się
rozglądniemy się
2 os. rozglądniesz się
rozglądniecie się
3 os. rozglądnie się
rozglądną się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. rozglądnąłem się
+(e)m się rozglądnął
rozglądnęłam się
+(e)m się rozglądnęła
rozglądnęłom się
+(e)m się rozglądnęło
rozglądnęliśmy się
+(e)śmy się rozglądnęli
rozglądnęłyśmy się
+(e)śmy się rozglądnęły
2 os. rozglądnąłeś się
+(e)ś się rozglądnął
rozglądnęłaś się
+(e)ś się rozglądnęła
rozglądnęłoś się
+(e)ś się rozglądnęło
rozglądnęliście się
+(e)ście się rozglądnęli
rozglądnęłyście się
+(e)ście się rozglądnęły
3 os. rozglądnął się
rozglądnęła się
rozglądnęło się
rozglądnęli się
rozglądnęły się
bezosobnik: rozglądnięto się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. rozglądnijmy się
2 os. rozglądnij się
rozglądnijcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. rozglądnąłbym się
bym się rozglądnął
rozglądnęłabym się
bym się rozglądnęła
rozglądnęłobym się
bym się rozglądnęło
rozglądnęlibyśmy się
byśmy się rozglądnęli
rozglądnęłybyśmy się
byśmy się rozglądnęły
2 os. rozglądnąłbyś się
byś się rozglądnął
rozglądnęłabyś się
byś się rozglądnęła
rozglądnęłobyś się
byś się rozglądnęło
rozglądnęlibyście się
byście się rozglądnęli
rozglądnęłybyście się
byście się rozglądnęły
3 os. rozglądnąłby się
by się rozglądnął
rozglądnęłaby się
by się rozglądnęła
rozglądnęłoby się
by się rozglądnęło
rozglądnęliby się
by się rozglądnęli
rozglądnęłyby się
by się rozglądnęły
bezosobnik: rozglądnięto by się
bezokolicznik: rozglądnąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozglądnąwszy się
gerundium: rozglądnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. rozglądnięcie się
rozglądnięcia się
D. rozglądnięcia się
rozglądnięć się
C. rozglądnięciu się
rozglądnięciom się
B. rozglądnięcie się
rozglądnięcia się
N. rozglądnięciem się
rozglądnięciami się
Ms. rozglądnięciu się
rozglądnięciach się
W. rozglądnięcie się
rozglądnięcia się
-
Rzosobowy + rozglądnąć się + za KIM/CZYM -
ogsł. *orz-glę(d)nǫti sę
z psł. *ględnǫti 'spojrzeć, rzucić spojrzenie'
Bezpośredni bezprzedrostkowy kontynuant formy prasłowiańskiej, polski wyraz glądnąć , zachowany jedynie w gwarach.