-
6.
używane do zakomunikowania, że każda widoczna część ciała osoby, o której mowa lub każdy element obiektu, o którym mowa, jest pokryty określoną substancją lub jest wzrokowo postrzegany w określony sposób, wskazany następującym rzeczownikiem -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
jakość i intensywność -
- cały w bieli, w czerni, w zieleni; w błocie, w śniegu; w kurzu; w płomieniach; w pianie; w bąblach, w krostach, w pęcherzach; w piegach; w perfumach; w pocie; w tatuażach; we krwi; cała w koronkach; całe w bliznach, w plamach, w ranach, w siniakach, w sińcach
- cały pokryty czymś
- cały mokry; siny
-
Zobaczyłem jej biedne nogi, całe w siniakach i strupach.
źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010
- Od zastrzyków jest już cała pokłuta, prawie nie widzi, medycyna jest bezradna.
źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004
- Agnes, czy my nie wyglądamy na szachowe królowe? Ja w żałobie, a ty w cała w bieli.
źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Podręcznik do ludzi: tom 1 i ostatni – Czaszka, 1996
Czterej umorusani mężczyźni, cali w pocie, drzazgach i kurzu, odpoczywali przy niewielkim ognisku.
źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003
Nagle okrzyk przerażenia przeszedł przez tłum - z ognia wyłoniła się jakaś kobieca postać. Cała w płomieniach wybiegła przed tłum i upadła, wyjąc przeraźliwie.
źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. cały
cały
cały
całe
cała
D. całego
całego
całego
całego
całej
C. całemu
całemu
całemu
całemu
całej
B. całego
całego
cały
całe
całą
N. całym
całym
całym
całym
całą
Ms. całym
całym
całym
całym
całej
W. cały
cały
cały
całe
cała
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. cali
cali
całe
całe
D. całych
całych
całych
całych
C. całym
całym
całym
całym
B. całych
całych
całych
całe
N. całymi
całymi
całymi
całymi
Ms. całych
całych
całych
całych
W. cali
cali
całe
całe
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. calszy
calszy
calszy
calsze
calsza
D. calszego
calszego
calszego
calszego
calszej
C. calszemu
calszemu
calszemu
calszemu
calszej
B. calszego
calszego
calszy
calsze
calszą
N. calszym
calszym
calszym
calszym
calszą
Ms. calszym
calszym
calszym
calszym
calszej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. calsi
calsi
calsze
calsze
D. calszych
calszych
calszych
calszych
C. calszym
calszym
calszym
calszym
B. calszych
calszych
calszych
calsze
N. calszymi
calszymi
calszymi
calszymi
Ms. calszych
calszych
calszych
calszych
-
+ cały + w CZYMszyk: neutralny + cały + JAKIszyk: neutralny -
psł. *cělъ 'cały; zdrowy; prawdziwy'