broić - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

w trakcie zabawy wyrządzać komuś bezmyślnie lub złośliwie szkodę albo przykrość

Noty o użyciu

Używane przeważnie, gdy mowa o dzieciach.

Wymowa

[bro-ić] lub pot. [brojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Bieg życia

narodziny i dzieciństwo

Cytaty

Matka wiedziała, że dzieje się coś niedobrego, że ja broję wtedy, gdy byłam zbyt cicho.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005

Chłopak był muzykalny, więc rodzice kupili mu harmonię, do której dołożyła się mama. Grał ze słuchu godzinami i wtedy nie broił, więc wszyscy byli zadowoleni.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Dzieciaki broją jak w każdej rodzinie. Na Darię przez pewien czas mówili nawet ,,dziecko-awaria’’. Czego się nie tknęła, zaraz było popsute.

źródło: NKJP: Anna Dolska: Urodzone po raz drugi, Gazeta Poznańska, 2003-03-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	broję	broimy
2 os.	broisz	broicie
3 os.	broi	broją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	broiłem +(e)m broił	broiłam +(e)m broiła	broiłom +(e)m broiło	broiliśmy +(e)śmy broili	broiłyśmy +(e)śmy broiły
2 os.	broiłeś +(e)ś broił	broiłaś +(e)ś broiła	broiłoś +(e)ś broiło	broiliście +(e)ście broili	broiłyście +(e)ście broiły
3 os.	broił	broiła	broiło	broili	broiły

bezosobnik: brojono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę broił będę broić	będę broiła będę broić	będę broiło będę broić	będziemy broili będziemy broić	będziemy broiły będziemy broić
2 os.	będziesz broił będziesz broić	będziesz broiła będziesz broić	będziesz broiło będziesz broić	będziecie broili będziecie broić	będziecie broiły będziecie broić
3 os.	będzie broił będzie broić	będzie broiła będzie broić	będzie broiło będzie broić	będą broili będą broić	będą broiły będą broić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		brójmy
2 os.	brój	brójcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	broiłbym bym broił	broiłabym bym broiła	broiłobym bym broiło	broilibyśmy byśmy broili	broiłybyśmy byśmy broiły
2 os.	broiłbyś byś broił	broiłabyś byś broiła	broiłobyś byś broiło	broilibyście byście broili	broiłybyście byście broiły
3 os.	broiłby by broił	broiłaby by broiła	broiłoby by broiło	broiliby by broili	broiłyby by broiły

bezosobnik: brojono by

bezokolicznik: broić

imiesłów przysłówkowy współczesny: brojąc

gerundium: brojenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	brojenie	brojenia
D.	brojenia	brojeń
C.	brojeniu	brojeniom
B.	brojenie	brojenia
N.	brojeniem	brojeniami
Ms.	brojeniu	brojeniach
W.	brojenie	brojenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: brojący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	brojący	brojący	brojący	brojące	brojąca
D.	brojącego	brojącego	brojącego	brojącego	brojącej
C.	brojącemu	brojącemu	brojącemu	brojącemu	brojącej
B.	brojącego	brojącego	brojący	brojące	brojącą
N.	brojącym	brojącym	brojącym	brojącym	brojącą
Ms.	brojącym	brojącym	brojącym	brojącym	brojącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	brojący	brojący	brojące	brojące
D.	brojących	brojących	brojących	brojących
C.	brojącym	brojącym	brojącym	brojącym
B.	brojących	brojących	brojących	brojące
N.	brojącymi	brojącymi	brojącymi	brojącymi
Ms.	brojących	brojących	brojących	brojących

odpowiednik aspektowy: zbroić

Pochodzenie

psł. *brojiti 'ciąć, nacinać; czynić, robić; czynić coś złego, postępować nieprzyzwoicie'