drążyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

robić otwór lub wgłębienie w czymś twardym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wiercić
wydrążać

Połączenia

woda drąży; górnicy; korniki, krety, maszyny, owady drążą coś
drążyć chodnik, dziurę, kanał, korytarz, metro, otwór, studnię, szyb, tunel, wyrobisko
drążyć pod ziemią
drążyć w zboczu góry, w skale, w ziemi
drążyć powoli, stopniowo; poziomo, skośnie; w głąb
drążyć i pogłębiać

Cytaty

	Pierwsze pomysły na planetarium były inne: w kopule drążono setki dziurek w miejscach gwiazd i podświetlano je od tyłu. źródło: KWSJP: Ewa Szymczak: Kopuła kształt doskonały, Focus. Poznać i zrozumieć świat nr 10, 2003
	Spór miasta z kupcami trwał, mimo to rozpoczęto drążenie tuneli w kierunku placu Bankowego. źródło: KWSJP: Jacek Uryniuk: Oto stacja Świętokrzyska. Przystanek metra będzie oszczędny, ale elegancki, Super Express, nr 25/3, 1998
	Pod ziemią woda drąży korytarze, powodując tarcie. Podczas takiej pracy powstaje energia, która szkodzi zdrowiu. źródło: KWSJP: Magda Karpińska: Tak, słucham..., Metropol nr, 27/02, 2001
	Dźwięk przypominał plusk kropel drążących skały i szelest bosych stóp na miękkim poszyciu dżungli. źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	drążę	drążymy
2 os.	drążysz	drążycie
3 os.	drąży	drążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drążyłem +(e)m drążył	drążyłam +(e)m drążyła	drążyłom +(e)m drążyło	drążyliśmy +(e)śmy drążyli	drążyłyśmy +(e)śmy drążyły
2 os.	drążyłeś +(e)ś drążył	drążyłaś +(e)ś drążyła	drążyłoś +(e)ś drążyło	drążyliście +(e)ście drążyli	drążyłyście +(e)ście drążyły
3 os.	drążył	drążyła	drążyło	drążyli	drążyły

bezosobnik: drążono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę drążył będę drążyć	będę drążyła będę drążyć	będę drążyło będę drążyć	będziemy drążyli będziemy drążyć	będziemy drążyły będziemy drążyć
2 os.	będziesz drążył będziesz drążyć	będziesz drążyła będziesz drążyć	będziesz drążyło będziesz drążyć	będziecie drążyli będziecie drążyć	będziecie drążyły będziecie drążyć
3 os.	będzie drążył będzie drążyć	będzie drążyła będzie drążyć	będzie drążyło będzie drążyć	będą drążyli będą drążyć	będą drążyły będą drążyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		drążmy
2 os.	drąż	drążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	drążyłbym bym drążył	drążyłabym bym drążyła	drążyłobym bym drążyło	drążylibyśmy byśmy drążyli	drążyłybyśmy byśmy drążyły
2 os.	drążyłbyś byś drążył	drążyłabyś byś drążyła	drążyłobyś byś drążyło	drążylibyście byście drążyli	drążyłybyście byście drążyły
3 os.	drążyłby by drążył	drążyłaby by drążyła	drążyłoby by drążyło	drążyliby by drążyli	drążyłyby by drążyły

bezosobnik: drążono by

bezokolicznik: drążyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: drążąc

gerundium: drążenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	drążenie	drążenia
D.	drążenia	drążeń
C.	drążeniu	drążeniom
B.	drążenie	drążenia
N.	drążeniem	drążeniami
Ms.	drążeniu	drążeniach
W.	drążenie	drążenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: drążący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	drążący	drążący	drążący	drążące	drążąca
D.	drążącego	drążącego	drążącego	drążącego	drążącej
C.	drążącemu	drążącemu	drążącemu	drążącemu	drążącej
B.	drążącego	drążącego	drążący	drążące	drążącą
N.	drążącym	drążącym	drążącym	drążącym	drążącą
Ms.	drążącym	drążącym	drążącym	drążącym	drążącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	drążący	drążący	drążące	drążące
D.	drążących	drążących	drążących	drążących
C.	drążącym	drążącym	drążącym	drążącym
B.	drążących	drążących	drążących	drążące
N.	drążącymi	drążącymi	drążącymi	drążącymi
Ms.	drążących	drążących	drążących	drążących

imiesłów przymiotnikowy bierny: drążony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	drążony	drążony	drążony	drążone	drążona
D.	drążonego	drążonego	drążonego	drążonego	drążonej
C.	drążonemu	drążonemu	drążonemu	drążonemu	drążonej
B.	drążonego	drążonego	drążony	drążone	drążoną
N.	drążonym	drążonym	drążonym	drążonym	drążoną
Ms.	drążonym	drążonym	drążonym	drążonym	drążonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	drążeni	drążeni	drążone	drążone
D.	drążonych	drążonych	drążonych	drążonych
C.	drążonym	drążonym	drążonym	drążonym
B.	drążonych	drążonych	drążonych	drążone
N.	drążonymi	drążonymi	drążonymi	drążonymi
Ms.	drążonych	drążonych	drążonych	drążonych

odpowiednik aspektowy: wydrążyć

Składnia

+

drążyć

+

CO + (w CZYM)

Pochodzenie

psł. *doržiti 'robić rowki; torować, wydeptywać drogę'

Dawna polska forma drożyć (por. drożny) ustąpiła współczesnej w wyniku kontaminacji z kontynuantem psł. czas. *drǫžiti 'wtykać kij, żerdź', etymologicznie powiązanym z wyrazem drąg (zob.).