pierwszeństwo - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

prawo do tego, aby wykonać określoną czynność lub aby ktoś wykonał określoną czynność lub aby coś się stało w związku z kimś lub czymś, o kim/czym mowa, wcześniej niż tę samą czynność wykona ktoś inny lub niż się to stanie w związku z kimś/czymś innym

Wymowa

[pierfszeństwo] lub pot. [pierszeństwo]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Ilość, liczby i liczenie

kolejność

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Prawo i łamanie prawa

regulacje prawne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

pierwszeństwo przejazdu
pierwszeństwo na drodze, na przejściu, na skrzyżowaniu; w kolejce; w dostępie do czegoś; w korzystaniu z czegoś
prawo pierwszeństwa
droga z pierwszeństwem (przejazdu)
ustąpić, udzielić pierwszeństwa
mieć; wymusić/wymuszać pierwszeństwo
rozstrzygać o pierwszeństwie

Cytaty

	O pierwszej urodzonej w nowym roku mieszkance gminy i powiatu wadowickiego informowaliśmy w czwartkowej „Gazecie Małopolskiej”. Wieczorem w pierwszym dniu 2003 roku urodziło się jeszcze dwóch chłopców. Najwyraźniej jednak chcieli być dżentelmenami, ustępując pierwszeństwa dziewczynce. źródło: NKJP: (MIC): Panowie się nie spieszyli, Gazeta Krakowska, 2003-01-04
	O zmroku cale to czworonożne towarzystwo cwałuje do domu, na przełaj przez pola tub elegancko - ulicami... Krowy mają pierwszeństwo według miejscowego kodeksu drogowego. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Najludniejsza wyspa świata, Magazyn Polski, 1979
	Dotychczasowi akcjonariusze będą mieli prawo pierwszeństwa w objęciu 765 tys. nowych akcji w stosunku 4:1, tj. cztery akcje posiadane w dniu otwarcia subskrypcji będą uprawniać do poboru jednej nowej akcji. źródło: NKJP: Paweł Wujec: Ale potaniało, 1994-02-01
	Ostatnio zginął tam rowerzysta, który z drogi głównej zjeżdżał w lewo, w ulicę podporządkowaną, i nie udzielił pierwszeństwa przejazdu nadjeżdżającemu z przeciwka fiatowi uno. źródło: NKJP: Łamane pierwszeństwo, Dziennik Łódzki, 2003-07-12
	Paczka priorytetowa jest przewożona najszybszym środkiem transportu, mając pierwszeństwo przed przesyłkami ekonomicznymi. źródło: NKJP: E-Gwiazdor już buszuje w sieci... Jakie mamy prawa, kupując w internecie, Gazeta Pomorska, 2009-12-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pierwszeństwo	pierwszeństwa
D.	pierwszeństwa	pierwszeństw
C.	pierwszeństwu	pierwszeństwom
B.	pierwszeństwo	pierwszeństwa
N.	pierwszeństwem	pierwszeństwami
Ms.	pierwszeństwie	pierwszeństwach
W.	pierwszeństwo	pierwszeństwa

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

+

pierwszeństwo

+

(przed KIM/CZYM)

Pochodzenie

Zob. pierwszy