jąć
-
książk. zacząć wykonywać czynność, wyrażoną sąsiadującym czasownikiem
-
ATEMATYCZNY
-
synonimy: zacząć
-
- jąć badać, szukać; chodzić; czytać, mówić, opowiadać, powtarzać; dziękować, prosić; kręcić, naciskać, namawiać; walić, wygrażać
-
Było jej ciepło. Wszakże na tym nie skończyła się jej męka. Teraz na odmianę żołądek jął dopominać się o swoje prawa.
źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006
Ze świstem i wyciem rozpętała się zamieć. Rychło oślepli do cna, śnieg siekł w oczy, przejmujące zimno jęło dobierać się do skóry, jakby nie mieli na sobie watowanych spodni i kufajek.
źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978
Pastuch nerwowo jął poprawiać odzienie, ruszał szybko prawym barkiem i nie spuszczał wzroku z kolegi.
źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959
Wyjąwszy suwak logarytmiczny, profesor jął wyliczać, ile miliardów kilokalorii wypływa w atmosferę wskutek projektowania „niezgodnych z polska tradycją narodową” dużych otworów okiennych.
źródło: NKJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003
Gdy jednak taki właśnie pomnik wzniesiono mu w miejscu najdroższym sercu Polaków, na Wawelu, tuż obok Ara Patriae i nekropolii naszych władców - niesforny ludek Krakowa jął kpić i wydziwiać, że „Naczelnik w sukmanie kłania się czapką wycieczkom zmierzającym do katedry”.
źródło: NKJP: Spory na piedestale, Dziennik Polski, 2001-06-08
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. jmę
jmiemy
2 os. jmiesz
jmiecie
3 os. jmie
jmą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. jąłem
+(e)m jął
jęłam
+(e)m jęła
jęłom
+(e)m jęło
jęliśmy
+(e)śmy jęli
jęłyśmy
+(e)śmy jęły
2 os. jąłeś
+(e)ś jął
jęłaś
+(e)ś jęła
jęłoś
+(e)ś jęło
jęliście
+(e)ście jęli
jęłyście
+(e)ście jęły
3 os. jął
jęła
jęło
jęli
jęły
bezosobnik: jęto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. jmijmy
2 os. jmij
jmijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. jąłbym
bym jął
jęłabym
bym jęła
jęłobym
bym jęło
jęlibyśmy
byśmy jęli
jęłybyśmy
byśmy jęły
2 os. jąłbyś
byś jął
jęłabyś
byś jęła
jęłobyś
byś jęło
jęlibyście
byście jęli
jęłybyście
byście jęły
3 os. jąłby
by jął
jęłaby
by jęła
jęłoby
by jęło
jęliby
by jęli
jęłyby
by jęły
bezosobnik: jęto by
bezokolicznik: jąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: jąwszy
-
Rzosobowy + jąć + BEZOKOLICZNIK -
psł. *(j)ęti, *(j)ьmǫ 'wziąć, chwycić rękami, schwytać, złapać, ująć; zacząć, rozpocząć'
XIV w., Bor