celować - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

kierować coś dokładnie w stronę jakiegoś obiektu

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości przestrzeni

kierunek

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Wojsko i wojna

czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Sport

czynności związane ze sportem

snajper, strzelec, żołnierz; myśliwy celuje
celować palcem; kluczem; piłką
celować do dzieci, do ludzi; do ptaków, do zwierząt; do bramki, do tarczy
celować między oczy
celować w czyjąś pierś, w głowę, w nogi, w oczy, w piersi, w plecy, w serce; w górę
celować z broni; z karabinu, z pistoletu, z rewolweru, ze strzelby; z łuku
celować dokładnie, precyzyjnie; długo
celować i strzelać, celować i trafić

	Romek Hrabicz milczy, więc Orłowski [...] celuje z pistoletu między oczy chłopca. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003
	Majowie z upodobaniem oddawali się grze, polegającej na celowaniu piłką lub kamieniem do obręczy ustawionych pionowo. źródło: NKJP: Halina Zdebska: Istota i wartości zespołowych gier sportowych, 2008
	– Coś podobnego! – dziwi się aksamitnie panienka w mini i celuje w doktora obiektywem aparatu. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008
	[...] myśliwi selekcjonerzy (celujący do grubego zwierza) dysponują już bronią kombinowaną lub sztucerami z lufą gwintowaną. źródło: NKJP: Sztucery nowobogackich, Dziennik Polski, 2001-03-07
	— O! Właśnie! — powiedział z uznaniem, celując palcem w moją pierś. źródło: NKJP: Janusz Nazajder: Młody Technik, 1966
	Inne sprzęty w pokoju nie powinny celować ostrymi krawędziami w nasze miejsce pracy. źródło: NKJP: Miejsce na pracę i sen, Dziennik Polski, 2002-04-17
	Ławka ta [...] położona była około 1,2 m (4') poniżej górnej krawędzi przedpiersia. Stojący na niej strzelcy byli częściowo odsłonięci, lecz mogli swobodnie prowadzić celowany ogień karabinowy. źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	celowałem +(e)m celował	celowałam +(e)m celowała	celowałom +(e)m celowało	celowaliśmy +(e)śmy celowali	celowałyśmy +(e)śmy celowały
2 os.	celowałeś +(e)ś celował	celowałaś +(e)ś celowała	celowałoś +(e)ś celowało	celowaliście +(e)ście celowali	celowałyście +(e)ście celowały
3 os.	celował	celowała	celowało	celowali	celowały

bezosobnik: celowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę celował będę celować	będę celowała będę celować	będę celowało będę celować	będziemy celowali będziemy celować	będziemy celowały będziemy celować
2 os.	będziesz celował będziesz celować	będziesz celowała będziesz celować	będziesz celowało będziesz celować	będziecie celowali będziecie celować	będziecie celowały będziecie celować
3 os.	będzie celował będzie celować	będzie celowała będzie celować	będzie celowało będzie celować	będą celowali będą celować	będą celowały będą celować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		celujmy
2 os.	celuj	celujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	celowałbym bym celował	celowałabym bym celowała	celowałobym bym celowało	celowalibyśmy byśmy celowali	celowałybyśmy byśmy celowały
2 os.	celowałbyś byś celował	celowałabyś byś celowała	celowałobyś byś celowało	celowalibyście byście celowali	celowałybyście byście celowały
3 os.	celowałby by celował	celowałaby by celowała	celowałoby by celowało	celowaliby by celowali	celowałyby by celowały

bezosobnik: celowano by

bezokolicznik: celować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

celując

gerundium: celowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: celujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: celowany

odpowiednik aspektowy: wycelować

Zob. cel