orientować się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

dowiadywać się czegoś w sposób nieprzewidziany w trakcie jakiejś czynności lub znajdując się w jakiejś sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opatrywać się

Cytaty

W połowie filmu orientujemy się, że wszyscy jego bohaterowie stanowią jedną rodzinę, w której każdy nie znosi każdego.

źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Festiwal w Cannes stara się tworzyć przeciwwagę dla Hollywoodu, Gazeta Wyborcza, 1996-05-13

Gdy kończą naukę, nagle orientują się, że rzeczywistość jest zupełnie inna, a dyrektorzy najlepszych teatrów wcale nie cisną się w kolejce z propozycjami.

źródło: NKJP: Magda Huzarska-Szumiec: Wyjść zza kulis, Gazeta Krakowska, 2002-01-11

Pokrzywdzeni o tym, że ich okradziono, orientowali się dopiero na trasie.

źródło: NKJP: (wu): Sposób na Niemca, Dziennik Bałtycki, 2003-04-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	orientuję się	orientujemy się
2 os.	orientujesz się	orientujecie się
3 os.	orientuje się	orientują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	orientowałem się +(e)m się orientował	orientowałam się +(e)m się orientowała	orientowałom się +(e)m się orientowało	orientowaliśmy się +(e)śmy się orientowali	orientowałyśmy się +(e)śmy się orientowały
2 os.	orientowałeś się +(e)ś się orientował	orientowałaś się +(e)ś się orientowała	orientowałoś się +(e)ś się orientowało	orientowaliście się +(e)ście się orientowali	orientowałyście się +(e)ście się orientowały
3 os.	orientował się	orientowała się	orientowało się	orientowali się	orientowały się

bezosobnik: orientowano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się orientował będę się orientować	będę się orientowała będę się orientować	będę się orientowało będę się orientować	będziemy się orientowali będziemy się orientować	będziemy się orientowały będziemy się orientować
2 os.	będziesz się orientował będziesz się orientować	będziesz się orientowała będziesz się orientować	będziesz się orientowało będziesz się orientować	będziecie się orientowali będziecie się orientować	będziecie się orientowały będziecie się orientować
3 os.	będzie się orientował będzie się orientować	będzie się orientowała będzie się orientować	będzie się orientowało będzie się orientować	będą się orientowali będą się orientować	będą się orientowały będą się orientować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		orientujmy się
2 os.	orientuj się	orientujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	orientowałbym się bym się orientował	orientowałabym się bym się orientowała	orientowałobym się bym się orientowało	orientowalibyśmy się byśmy się orientowali	orientowałybyśmy się byśmy się orientowały
2 os.	orientowałbyś się byś się orientował	orientowałabyś się byś się orientowała	orientowałobyś się byś się orientowało	orientowalibyście się byście się orientowali	orientowałybyście się byście się orientowały
3 os.	orientowałby się by się orientował	orientowałaby się by się orientowała	orientowałoby się by się orientowało	orientowaliby się by się orientowali	orientowałyby się by się orientowały

bezosobnik: orientowano by się

bezokolicznik: orientować się

imiesłów przysłówkowy współczesny: orientując się

gerundium: orientowanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	orientowanie się	orientowania się
D.	orientowania się	orientowań się
C.	orientowaniu się	orientowaniom się
B.	orientowanie się	orientowania się
N.	orientowaniem się	orientowaniami się
Ms.	orientowaniu się	orientowaniach się
W.	orientowanie się	orientowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: orientujący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	orientujący się	orientujący się	orientujący się	orientujące się	orientująca się
D.	orientującego się	orientującego się	orientującego się	orientującego się	orientującej się
C.	orientującemu się	orientującemu się	orientującemu się	orientującemu się	orientującej się
B.	orientującego się	orientującego się	orientujący się	orientujące się	orientującą się
N.	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującą się
Ms.	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	orientujący się	orientujący się	orientujące się	orientujące się
D.	orientujących się	orientujących się	orientujących się	orientujących się
C.	orientującym się	orientującym się	orientującym się	orientującym się
B.	orientujących się	orientujących się	orientujących się	orientujące się
N.	orientującymi się	orientującymi się	orientującymi się	orientującymi się
Ms.	orientujących się	orientujących się	orientujących się	orientujących się

odpowiednik aspektowy: zorientować się

Składnia

	+	orientować się	+	że ZDANIE
	+	orientować się	+	o CZYM

Pochodzenie

fr. s'orienter

niem. sich orientieren

z łac. oriens 'wschód'