Jak korzystać ze słownika?

republika

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1.a ustrój

  • Definicja

    1.a

    forma rządów polegająca na sprawowaniu władzy przez organy powoływane na określony czas w wyborach, a zasady tego wyboru określa konstytucja
  • Wymowa

    [republika] lub  pot.  [republika]

  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Funkcjonowanie państwa

    władza państwowa

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  ustrój
  • Połączenia
    • republika federalna, parlamentarna, prezydencka; islamska, laicka, socjalistyczna, świecka
    • republika i demokracja
    • zasady; zwolennicy republiki
    • ogłosić, proklamować; obalić republikę
    • opowiedzieć/opowiadać się za republiką
  • Cytaty

    Ze względu na kompetencje i znaczenie prezydenta ustrój USA nazwano republiką prezydencką.

    źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

    [...] w ten sposób zgładził wielkiego wodza [...], który w latach pięćdziesiątych wystąpił przeciw cesarzowi i chciał ogłosić republikę.

    źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Cesarz, 1978

    Pryncypat był zatem ustrojem pośrednim między republiką a monarchią.

    źródło: NKJP: Wojciech Dajczak: Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, 2009

    Oto kilka podstawowych informacji o San Marino... Powierzchnia: 61 km kw. Ludność: 27 tys. osób. [...] Ustrój: republika.

    źródło: NKJP: Futbolowy kopciuszek, Dziennik Polski, 2002-09-06

    [...] wróg Polski, Bismarck, zapowiadał, że wojna austriacko-rosyjska przyniesie odbudowanie Polski niepodległej, a równocześnie przestrzegał, że Rosja jest bliższa republice niżby się ludziom jego epoki wydawać mogło.

    źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 1977
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. republika
    		 republiki
    D. republiki
    		 republik
    C. republice
    		 republikom
    B. republikę
    		 republiki
    N. republiką
    		 republikami
    Ms. republice
    		 republikach
    W. republiko
    		 republiki
  • Składnia
    bez ograniczeń + republika +
    (JAKA)
  • Pochodzenie

    z fr. république

    < łac. res publica (gdzie: res 'rzecz', publlca - przymiotnik r.ż. od publicus); dosłownie 'rzecz publiczna, dobra, własność państwowa; państwo'