trwonić - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

książk. nie wykorzystywać należycie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

	synonimy:	marnotrawić marnować roztrwaniać tracić
	antonimy:	oszczędzać

Połączenia

trwonić czas, pracę, siły, urlop, życie
(nie) chcieć, (nie) lubić trwonić

Cytaty

Czy warto trwonić resztkę sił na wyprawy do tego zapyziałego miasteczka?

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Nie lubimy myśleć o śmierci [...], żyjemy tak, jakbyśmy mieli żyć wiecznie życiem, które właśnie trwonimy.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Aurelia sprowadziła lekarza, który nie zamierzał trwonić swoich umiejętności na przegraną sprawę.

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	trwonię	trwonimy
2 os.	trwonisz	trwonicie
3 os.	trwoni	trwonią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	trwoniłem +(e)m trwonił	trwoniłam +(e)m trwoniła	trwoniłom +(e)m trwoniło	trwoniliśmy +(e)śmy trwonili	trwoniłyśmy +(e)śmy trwoniły
2 os.	trwoniłeś +(e)ś trwonił	trwoniłaś +(e)ś trwoniła	trwoniłoś +(e)ś trwoniło	trwoniliście +(e)ście trwonili	trwoniłyście +(e)ście trwoniły
3 os.	trwonił	trwoniła	trwoniło	trwonili	trwoniły

bezosobnik: trwoniono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę trwonił będę trwonić	będę trwoniła będę trwonić	będę trwoniło będę trwonić	będziemy trwonili będziemy trwonić	będziemy trwoniły będziemy trwonić
2 os.	będziesz trwonił będziesz trwonić	będziesz trwoniła będziesz trwonić	będziesz trwoniło będziesz trwonić	będziecie trwonili będziecie trwonić	będziecie trwoniły będziecie trwonić
3 os.	będzie trwonił będzie trwonić	będzie trwoniła będzie trwonić	będzie trwoniło będzie trwonić	będą trwonili będą trwonić	będą trwoniły będą trwonić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		trwońmy
2 os.	trwoń	trwońcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	trwoniłbym bym trwonił	trwoniłabym bym trwoniła	trwoniłobym bym trwoniło	trwonilibyśmy byśmy trwonili	trwoniłybyśmy byśmy trwoniły
2 os.	trwoniłbyś byś trwonił	trwoniłabyś byś trwoniła	trwoniłobyś byś trwoniło	trwonilibyście byście trwonili	trwoniłybyście byście trwoniły
3 os.	trwoniłby by trwonił	trwoniłaby by trwoniła	trwoniłoby by trwoniło	trwoniliby by trwonili	trwoniłyby by trwoniły

bezosobnik: trwoniono by

bezokolicznik: trwonić

imiesłów przysłówkowy współczesny: trwoniąc

gerundium: trwonienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trwonienie	trwonienia
D.	trwonienia	trwonień
C.	trwonieniu	trwonieniom
B.	trwonienie	trwonienia
N.	trwonieniem	trwonieniami
Ms.	trwonieniu	trwonieniach
W.	trwonienie	trwonienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: trwoniący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	trwoniący	trwoniący	trwoniący	trwoniące	trwoniąca
D.	trwoniącego	trwoniącego	trwoniącego	trwoniącego	trwoniącej
C.	trwoniącemu	trwoniącemu	trwoniącemu	trwoniącemu	trwoniącej
B.	trwoniącego	trwoniącego	trwoniący	trwoniące	trwoniącą
N.	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącą
Ms.	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	trwoniący	trwoniący	trwoniące	trwoniące
D.	trwoniących	trwoniących	trwoniących	trwoniących
C.	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącym	trwoniącym
B.	trwoniących	trwoniących	trwoniących	trwoniące
N.	trwoniącymi	trwoniącymi	trwoniącymi	trwoniącymi
Ms.	trwoniących	trwoniących	trwoniących	trwoniących

imiesłów przymiotnikowy bierny: trwoniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	trwoniony	trwoniony	trwoniony	trwonione	trwoniona
D.	trwonionego	trwonionego	trwonionego	trwonionego	trwonionej
C.	trwonionemu	trwonionemu	trwonionemu	trwonionemu	trwonionej
B.	trwonionego	trwonionego	trwoniony	trwonione	trwonioną
N.	trwonionym	trwonionym	trwonionym	trwonionym	trwonioną
Ms.	trwonionym	trwonionym	trwonionym	trwonionym	trwonionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	trwonieni	trwonieni	trwonione	trwonione
D.	trwonionych	trwonionych	trwonionych	trwonionych
C.	trwonionym	trwonionym	trwonionym	trwonionym
B.	trwonionych	trwonionych	trwonionych	trwonione
N.	trwonionymi	trwonionymi	trwonionymi	trwonionymi
Ms.	trwonionych	trwonionych	trwonionych	trwonionych

odpowiednik aspektowy: roztrwonić

Składnia

+

trwonić

+

CO

Pochodzenie

Etymologia niepewna (względy fonetyczne i wąski, ograniczony do polszczyzny zasięg). Za postać wyjściową uznaje się *trawonić, będącą ekspresywnym derywatem od pol. trawić (zob.). Bor (także Babik, Pożegnanie z lasem, s. 83-84).